مجله طب اورژانس ایران

چکیده

بیماری هاری یکی از قدیمی ترین و خطرناک ترین بیماریهایی است که در متون پزشکی از آن نام برده شده است. این بیماری در بیشتر از 150 کشور دنیا به جز قطب جنوب گزارش گردیده است. بر اساس گزارش WHO در سال 2015 در حدود 99 درصد موارد بیماری، ناشی از گاز گرفتگی توسط سگ هار می باشد  و بیش از 95 درصد موارد مرگ انسان ها در پی هاری در آسیا و سپس آفریقا رخ داده است. بیشترین موارد مرگ انسانی ناشی از هاری در کشور هند رخ می دهد. در مورد آسیای مرکزی و خاورمیانه اطلاعات اندکی در دسترس است و بررسی بیشتری را می طلبد. با توجه به ماهیت کشنده بیماری و این نکته که تاکنون فقط هفت نفر از این بیماری جان سالم بدر برده اند و جایگاه جغرافیائی ایران، توجه بیشتر به این بیماری حائز اهمیتی بیش از پیش می باشد. در مقاله گزارش موردی که توسط آقای دکتر صادقی و همکاران در آن مجله طب اورژانس ایران به چاپ رسیده است، فرم  Furiousبیماری که نوع شایع هاری می باشد، شرح داده شده که علیرغم دریافت ایمونوگلوبولین و انجام واکسیناسیون پس از مواجهه و اقدامات درمانی مورد نیاز، متاسفانه بیمار فوت شده است. آنچه از نظر اینجانبان در خصوص بیمار فوق مطرح می باشد، بررسی و اطلاع رسانی در مورد اقدامات پرستاری و نحوه تدفین و خاکسپاری قربانی مذکور می باشد. از نظر تئوری انتقال بیماری از انسان به انسان و در پی مواجهه با بزاق و ترشحات فرد بیمار با مخاط یا زخم های باز پوستی امکان پذیر است، هر چند که تاکنون مورد قطعی و ثابت شده آن گزارش نشده است. با توجه به این نکته، لازم است افرادی که از بیماران مشکوک به هاری مراقبت می کنند، بر علیه بیماری واکسینه شوند. لذا تربیت و آموزش کادر درمانی ویژه ای جهت مراقبت از این بیماران، همانند آنفلوآنزا و تب های خونریزی دهنده ویروسی و ... ضروری به نظر می رسد. همچنین افراد در معرض تماس بایستی در تمام مدت تماس از ماسک، دستکش، گان و عینک استفاده کنند. علاوه بر این، با عنایت به ماهیت تقریباً کشنده بیماری، ضرورت دارد که تمامی افراد مواجهه یافته با بیمار هار که تماس مخاطی داشته یا در معرض تماس با بزاق و ترشحات دهان بیمار قرار گرفته اند، بخصوص اگر دارای زخم باز یا ترک خوردگی در دست و پا باشند، اگر قبلاً واکسینه نشده اند، یک دوره کامل واکسن پس از مواجهه دریافت نمایند. جسد بیمار فوت شده از بیماری هاری نباید به طور معمول کفن و دفن شود. بلکه باید جسد را پس از ضد عفونی، در یک قطعه بزرگ نایلون ضخیم غیر قابل نفوذ، پس از پاشیدن پودرهای ضد عفونی کننده، پیچیده و به صورت بسته بندی دفن بهداشتی نمایند. بنابراین توصیه می شود در صورت فوت بیماری با تشخیص هاری، علاوه بر رعایت موارد فوق، مسئولان آرامستانها و قبرستان ها نیز در خصوص خاکسپاری این قربانیان آگاه و مطلع گردند.