مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی

زمینه و هدف: شخصی‌سازی فرایند یادگیری در نظام‌های آموزشی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش صلاحیت و اخلاق حرفه‌ای در نگرش به شخصی‌سازی یادگیری معلمان مقطع ابتدایی انجام شده است.

مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ همبستگی روی 289 نفر از معلمان مقطع ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 99-1398 انجام گرفت. نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای انجام شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از سه پرسشنامه استاندارد: صلاحیت حرفه‌ای بابایی‌نژاد (2014 م.)، اخلاق حرفه‌ای سی.پتی (2000 م.) و نگرش به شخصی‌سازی یادگیری پرپارد و همکاران (2018 م.) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری رگرسیون چندگانه و ضریب همبستگی پیرسون در نرم‌افزار SPSS 18 تجزیه و تحلیل شد.

یافته‌ها: سطح نگرش معلمان به شخصی‌سازی یادگیری با میانگین 0/049±3/93، صلاحیت حرفه‌ای با میانگین 71/032±3/0 و اخلاق حرفه‌ای با میانگین 0/027±4/46 بالاتر از حد متوسط قرار داشت. بین مؤلفه‌های صلاحیت (شناختی، نگرشی، مدیریتی) و اخلاق حرفه‌ای با نگرش معلمان به شخصی‌سازی یادگیری ارتباط معنا‌داری مشاهده شد (P<0/01). صلاحیت‌های حرفه‌ای 38‌‌% و اخلاق حرفه‌ای 28‌‌% از تغییرات واریانس نگرش معلمان به شخصی‌سازی یادگیری را تبیین کردند. همچنین صلاحیت‌های حرفه‌ای ‌23‌‌% از تغییرات واریانس اخلاق حرفه‌ای را تبیین نمود.

ملاحظات اخلاقی: اهداف پژوهش برای مشارکت‌کنندگان توضیح داده شد و رضایت آگاهانه شفاهی آن‌ها کسب شد.

نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان داد که ارتقای صلاحیت و اخلاق حرفه‌ای معلمان موجب بهبود نگرش آنان به شخصی‌سازی یادگیری می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود با ارتقای صلاحیت‌های معلمان و آموزش اخلاق حرفه‌ای، نگرش آنان به شخصی‌سازی یادگیری را بهبود بخشید.

زمینه و هدف: آشنایی با نکات اخلاقی و مبانی آن در سرنوشت زندگی جوامع انسانی بسیار مهم و بایسته است، زیرا جامعه‌ای می‌تواند به کمال دلخواه و مطلوب برسد که مورد تعلیم صحیح تربیتی قرار گرفته و به کسب دانش و آگاهی لازم در این خصوص، نائل گردد. هدف اصلی مطالعه حاضر، بررسی مؤلفه‌های اخلاق نسبی یا مطلق در آثار سعدی که در حوزه اخلاق، جایگاهی ویژه در ادبیات بومی و جهانی یافته‌اند، می‌باشد.

مواد و روش‌ها: رویکرد این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است و با شیوه کیفی انجام می‌پذیرد. بدین‌منظور نسبت به استخراج و تحلیل مؤلفه‌های اخلاق نسبی یا مطلق در آثار سعدی، اهتمام گردیده است.

یافته‌ها: سعدی در دو باب از کتاب گلستان و بوستان به برخی از اصول ثابت و پایدار اخلاق بشری و برخی اصول رفتاری متغیر انسان‌ها با ذکر شاهد مثال، همت گماشته است؛ این شاعر بلندآوازه در قالب حکایت‌های کوتاه و دل‌انگیز و اغلب با استناد به کتاب قرآن و آموزه‌های دینی نگاه ویژه‌ای به مباحث اخلاقی دارد، به گونه‌ای که امروزه بسیاری از جوامع بشری و محافل نظری به عنوان الگو از اندیشه‌های این خردمند حکیم بهره‌مند می‌شوند.

ملاحظات اخلاقی: در به سامان رسیدن این تحقیق ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

نتیجه‌گیری: مطالعه آثار سعدی باعث می‌شود که آدمی به کمال برسد، عاقلانه تأمل کند، عالمانه رفتار کند، عابدانه خدای خویش را بپرستد و عادلانه در جامعه نقش‌آفرین باشد. کتاب گلستان بیشتر بیان واقعیت‌ها و حقیقت‌هاست، ولی کتاب بوستان، مدینه فاضله سعدی را به تصویر می‌کشد. او شاعری اخلاقی بوده و تعالیم وی در قالب اشعار و حکایات، جوامع بشری را به نوع دوستی، محبت، عدالت، رفتار صالح و... دعوت می‌نماید. نتایج این تحقیق نشانگر این است که شیخ اجل بیشتر تابع اخلاق ثابت و پایدار از نوع مثبت می‌باشند.

زمینه و هدف: بی‌تردید موضوع لذت اساسی‌ترین نیاز هر انسانی است. انسان فطرتاً طالب لذت و دوری‌گزین از رنج و الم است. بحث سنجش معیارهای لذت را نخستین‌بار فیلسوف معروف انگلیسی، جرمی بنتام، مطرح کرد. هدف این پژوهش تبیین شاخصه‌های وجودشناختی لذت از منظر آموزه‌های وحیانی است.

مواد و روش‌ها: در این پژوهش تحلیلی با رویکرد کیفی، پس از مرور ادبیات نظری پژوهش، شاخصه‌های وجودشناسی لذت از آیات قرآن کریم استخراج و تحلیل، و رهیافت‌های وجودشناختی بر اساس آن ارائه شد.

یافته‌ها: مهم‌ترین شاخصه‌های وجودشناختی لذت استخراج شده از قرآن کریم پایداری و دوام، خیر محض، رشد وجودی، خلوص، باروری و زایش، امنیت و آرامش روان، گستردگی و شمول، نقد و مطمئن‌الحصول‌بودن، رضایتمندی و حیات طیبه است. تنظیم زندگی دنیوی بر مبنای شاخصه‌های وجودشناختی پیشگفته، موجد دو رهیافت هدایت الهی و افزایش ظرفیت درونی انسان است.

ملاحظات اخلاقی: در تالیف این مقاله همه اصول اخلاقی نظیر اصالت متن، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد که لذت از منظر قرآن کریم، امری ذهنی و غیر واقع گرایانه نیست، بلکه بر اساس آموزه‌های وحیانی، امری واقعی و دارای معیارهای قابل سنجش است، اگرچه اغلب آیات قرآن در قالب توصیه و اندرز ذکر شده، لکن این گویه‌های به ظاهر ساده خود حکایت از واقعیتی عینی، اما مستور در دل هستی دارد.

زمینه و هدف: : امروزه اخلاق زیستی و حقوق بشر دو مجموعه از هنجارها، رویه‌ها و نهادهایی هستند که وظیفه اصلی آن‌ها تنظیم روابط حوزه زیست‌شناسی و پزشکی در پرتو حقوق عمومی می‌باشد. در سال‌های اخیر در برخی از پژوهش‌های انجام شده و نیز رویه برخی دولت‌ها، این فرضیه مطرح شده است که حوزه اخلاق زیستی در نظام حقوق بشر هضم و جذب شده است. در مطالعه حاضر به بررسی این فرضیه که در حال حاضر حقوق بشر بین‌المللی در قامت جایگزین اخلاق زیستی ظهور کرده است، خواهیم پرداخت.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه با روش تحلیلی ـ توصیفی، ابتدا ماهیت اخلاق زیستی و مبانی مشترک آن با حقوق بشر مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. پس از مشخص‌شدن وضعیت متغیر مزبور، نقش حقوق بشر در اخلاق زیستی با توجه به اشتراک مبانی آن‌ها مد نظر قرار خواهد گرفت. در گام سوم، فرضیه «حقوق بشر به عنوان جایگزین اخلاق زیستی» در بوته آزمایش قرار خواهد گرفت و در نهایت کارکردهای حقوق بشر بین‌المللی در اخلاق زیستی مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

یافته‌ها: طرفداران فرضیه هضم‌شدن اخلاق زیستی در نظام حقوق بشر معتقدند که با توجه به ضعف‌های هنجاری و نهادی اخلاق زیستی در فضای حقوقی ـ سیاسی ـ فرهنگی بین‌المللی، ابزارها و نهادهای حقوق بشر بین‌المللی می‌تواند بخش هنجاری و نهادی اخلاق زیستی را در خود هضم کند. یافته‌های این مطالعه نشان داد که حقوق بشر بین‌المللی نمی‌تواند تمام خلأها و فاصله‌های فضای علوم سیاسی را پوشش دهد. در اینجاست که نیاز به فضای اخلاق زیستی که فاقد ویژگی‌های ذاتی عالم حقوق و به ویژه حقوق بشر بین‌المللی می‌باشد، احساس می‌شود.

ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

نتیجه‌گیری: اخلاق زیستی می‌تواند در مواردی که حقوق بشر با چالش انعطاف مواجه می‌شود، به نقش‌آفرینی بپردازد، در نتیجه اساساً نه‌تنها نیازی نیست که حوزه اخلاق زیستی در فضای حقوق بشر هضم و جذب شود، بلکه لازم است که این دو کاملاً مستقل از یکدیگر باشند.

زمینه و هدف: اعتقاد به حقوق حیوانات و حمایت از آن در دنیای غرب و فضای علمی و پژوهشی سابقه‌ای کم‌تر از 300 سال دارد. این در حالی است که بیش از هزار سال پیش این حقوق در اسلام به رسمیت شناخته شده است. این مطالعه با هدف مقایسه بیانیه جهانی و آموزه‌های اسلامی درباره حقوق حیوانات صورت گرفته است.

مواد و روش‌ها: در پژوهش حاضر، بر اساس شاخص‌هایی همچون حفاظت و امنیت حیوانات، احترام به حق زندگی آن‌ها و...، به مقایسه‌ای تطبیقی بین آموزه‌های اسلامی و بیانیه یونسکو در خصوص حقوق حیوانات پرداخته شده است، این پژوهش با رعایت اصل صداقت و امانتداری در تمام گزارش‌ها و ارجاعات و بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای و جستجو در پایگاه‌های علمی معتبر خارجی و داخلی، به صورت تحلیلی و توصیفی انجام گرفته است.

یافته‌ها: پس از بررسی دیدگاه‌های فلاسفه غربی در خصوص حقوق حیوانات، که نشان داد قرن‌ها طول کشیده تا حقوق حیوانات در غرب به رسمیت شناخته شود، در بخش دوم یافته‌ها به مقایسه محتوای 10 ماده‌ای بیانیه حقوق حیوانات منتشرشده در یونسکو با مستندات اسلامی متناظر با آن پرداخته شده است.

ملاحظات اخلاقی: در تدوین این تحقیق حفظ اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

نتیجه‌گیری: ضعف در آموزش مفاهیم دینی در حوزه اخلاق زیستی، به بروز رفتارهای زشت اجتماعی همچون تخریب محیط زیست، حیوان آزاری و... منجر خواهد شد. جا دارد با توجه به وجود پیشنه غنی فرهنگی و مذهبی در خصوص رعایت حقوق حیوانات و اخلاق زیستی، برنامه‌ای جامع برای آموزش مفاهیم اخلاق زیستی در سطح مؤسسات آموزشی کشور فراهم شود.

زمینه و هدف: حسادت سازمانی یکی از جنبه‌های منفی روابط میان افراد در سازمان است که به صورت نامشهود بر بهره‌وری نیروی کار و در نتیجه بهره‌وری سازمان تأثیر می‌گذارد و باعث بروز مشکلات فراوان برای فرد و سازمان می‌شود. از این رو هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل اثرگذار بر حسادت سازمانی در بین کارکنان دانشگاه فرهنگیان (استان‌های شمال غرب کشور) است.

مواد و روش‌ها: این پژوهش، یک پژوهش کیفی با طرح پدیدار شناسی تفسیری است که بدین منظور نمونه پژوهش شامل 24 نفر از متخصصان و خبرگان دانشگاه‌های فرهنگیان شمال غرب کشور، با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و داده‌ها از طریق مصاحبه با این افراد گردآوری شد. متن مصاحبه‌ها پس از مكتوب‌سازی با رویكرد به روش دیكلمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان دادکه عوامل اثرگذار بر حسادت سازمانی در بین کارکنان دانشگاه فرهنگیان به 73 مفهوم و در قالب 19 مضمون فرعی و 7 مضمون اصلی با عناوین رفتارهای ضد شهروندی، فرهنگ سازمانی، ویژگی‌های شخصیتی، وجود فاصله بین مدیر و کارکنان (تبادل رهبر ـ عضو)، جو سازمانی نامطلوب، قابلیت‌های یادگیری سازمانی و رهبری معنوی تقسیم می‌شوند.

ملاحظات اخلاقی: در تدوین این تحقیق حفظ اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش، مدیریت دانشگاه می‌تواند با تأمل بیشتر بر روی عوامل منفی تأثیرگذار بر رفتار و روابط بین کارکنان و با کاهش و تعدیل این عوامل و ایجاد جو سازمانی مطلوب و کاهش فاصله با کارکنان و تقویت روایط با آن‌ها و با رهبری معنوی خود موفقیت سازمان تحت مدیریت خویش را تضمین کند.

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت تعهد سازمانی به عنوان یک متغیر مهم در رفتار کارکنان و آثار بالقوه و جدی آن بر عملکرد سازمان، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر تعهد سازمانی کارکنان با نقش میانجی رهبری اخلاقی انجام گرفته است.

مواد و روش‌ها: این تحقیق از حیث هدف کاربردی و از حیث روش اجرا توصیفی ـ پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان اداره کل شیلات استان سیستان و بلوچستان به تعداد 394 نفر تشکیل داده که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای و با استفاده از فرمول کوکران 195 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع‌آوری داده‌های آماری از پرسشنامه‌های استاندارد سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال (1998 م.)، تعهد سازمانی آلن و می‌یر (1974 م.) و رهبری اخلاقی کارلشون و همکاران (2011 م.) استفاده شده است. برای بررسی رابطه علی بین متغیرها از روش مدل‌‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزارSmart PLS  استفاده‌ شده است.

یافته‌ها: نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که سرمایه اجتماعی بر تعهد سازمانی با نقش میانجی رهبری اخلاقی مؤثر است. همچنین سرمایه اجتماعی به میزان 0/145 بر تعهد سازمانی و به میزان 0/384 بر رهبری اخلاقی مؤثر است و رهبری اخلاقی به میزان 0/643 بر تعهد سازمانی تأثیرگذار است.

ملاحظات اخلاقی: مشارکت‌کنندگان با آگاهی از اهداف پژوهش پرسشنامه‌ها را تکمیل کردند.

نتیجه‌گیری: جهت‌دهی سرمایه اجتماعی و به کارگیری رهبری اخلاقی می‌تواند زمینه را برای ارتقای تعهد سازمانی فراهم کند. بنابراین به منظور بهبود وضعیت تعهد سازمانی به مدیران سازمان توصیه می‌شود به ظرفیت سرمایه اجتماعی و سبک رهبری اخلاقی توجه ویژه داشته باشند.

زمینه و هدف: این مطالعه در زمینه حمایت از بزه‌دیدگان و تسکین آلام جسمی، روحی و روانی آنان از نظراخلاقی و اجتماعی و با هدف تبیین نظریه خسارت‌زدایی جمعی از بزه‌دیدگان جرائم و تحلیل مبانی هنجاری آن انجام شده است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تحلیلی، پس از جستجوی هدفمند و مرور منابع، نظریه خسارت‌زدایی جمعی، تبیین و مبانی هنجاری آن تحلیل شد.

یافته‌ها: یکی از دغدغه‌های مهم نظام‌های حقوقی، جبران تمام خسارت و زیان‌های وارده بر بزه‌دیده در سریع‌ترین زمان و به راحت‌ترین شیوه است، به ‌نحوی که بزه‌دیده، خسارات ناشی از جرم را در فرایند خارج از رسیدگی دادگاه کیفری و صرف نظر از تعقیب یا مجازات بزه‌کار و یا صرف نظر از توانایی یا ناتوانایی وی به جبران خسارت، از دولت یا سازمان‌های مردم‌نهاد دریافت کند. تحقق این امر زمانی میسر خواهد بود که نظام خسارت‌زدایی جمعی از بزه‌دیدگان حاکم شود. بر اساس نظریه خسارت‌زدایی جمعی، بزه‌دیده کلیه خسارات وارده بر خود را از دولت و سازمان‌های مردم‌نهاد دریافت می‌کند و دولت نیز پس از پرداخت خسارت بزه‌دیده و به جانشینی از وی، علیه مرتکب جرم اقدام به طرح دعوی نموده و خسارات پرداختی را دریافت می‌کند. مبانی هنجاری این سیاست، عدالت، همبستگی اجتماعی و لزوم حمایت از قربانیان جرم است. نظریه خسارت‌زدایی جمعی از نظریه‌های تابع بزه‌دیده‌مداری حمایتی است که گستره آن ترمیم خسارات مادی، عاطفی و حتی پزشکی را شامل می‌شود.

ملاحظات اخلاقی: موارد مربوط به اخلاق در پژوهش و نیز امانتداری در استناد به متون و ارجاعات مقاله تماماً رعایت گردید.

نتیجه‌گیری: در حقوق کیفری ایران، به جز بحث ضمان عاقله که نهادی استثنایی و برگرفته از فقه جزایی است، نص خاصی مرتبط با خسارت‌زدایی جمعی و جبران ضرر و زیان وارده بر بزه‌دیده خارج از سیستم عدالت قضایی وجود ندارد و رویه قضایی نیز در عمل به این مهم گرایشی نشان نداده است. از این رو توصیه می‌شود اصل مسؤولیت مطلق دولت در جبران کامل خسارات وارده بر بزه‌دیدگان توسط سیاستگذار جنایی به رسمیت شناخته شود.

زمینه و هدف: صنعت گردشگری‌ پزشکی جهان سالانه حدود 20‌% افزایش درآمد دارد و سرمایه‌گذاری در این بخش علاوه بر این‌که یک روش افزایش درآمد است، سبب بهبود خدمات، ایجاد تعادل مطلوب تجارت و به طور کلی افزایش گردشگری نیز هست. هدف از پژوهش حاضر تدوین و ارزیابی شاخص‌های سیاستگذاری و قوانین گردشگری پزشکی ایران در جهت گسترش دهکده‌های سلامت است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه ترکیبی از روش‌های کیفی و کمی استفاده شد. در مرحله اول تحلیل محتوا به مثابه استراتژی تحقیق انتخاب و از نرم‌افزار 18 MAXQDA برای‏ تجزیه و تحلیل داده‌ها بهره گرفته شد، سپس داده‌های گردآوری‌شده در قالب پرسشنامه و مصاحبه در اختیار خبرگان قرار گرفت و به نهایی‌شدن شاخص‌ها منجر شد؛ در مرحله دوم به ارزیابی کمی شاخص‌های تعیین‌شده با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند شاخصه پرداخته شد.

یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که به ترتیب شاخص‌های قوانین مربوط به بیمه‌های درمانی، قوانین مربوط به خطاهای پزشکی، سیاست‌های تبلیغاتی، قوانین مورد نیاز و جدید، سیاست‌های حمایتی مهم‌ترین شاخص‌های حوزه قوانین و سیاستگذاری در راستای توسعه گردشگری پزشکی و با رویکرد گسترش دهکده‌های سلامت هستند.

ملاحظات اخلاقی: در این پژوهش ملاحظات اخلاقی نظیر صلاحیت و تخصص جامعه آماری رعایت شد.

نتیجه‌گیری: این پژوهش لزوم توجه مسؤولان امر را در تدوین، طراحی و پیاده‌سازی استراتژی‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت متناسب با شاخص‌های مطرح‌شده به صورت یکپارچه و با تأکید بر الویت‌بندی انجام‌شده برای نظام سلامت و در جهت ارتقای گردشگری پزشکی می‌طلبد.

زمینه و هدف: توجه به جرائم زیست‌محیطی از جهت ضررهای زیستی فراوانی که دارد، محور اصلی مطالعات جرم‌شناسی فرهنگی سبز واقع شده است. هدف این تحقیق شناسایی جرائم زیست‌محیطی و رهنمودهای پیشگیری از ضرر زیستی در سنجه این جرم‌شناسی است.

مواد و روش‌ها: در این پژوهش تحلیلی به بررسی و تحلیل دیدگاه‌های جرم‌شناسان سبز انتقادی معاصر در خصوص جرائم زیست‌محیطی و پیشگیری از ضررهای زیستی با استفاده از اصول اخلاق زیستی پرداخته می‌شود.

یافته‌ها: خواسته اصلی جرم‌شناسی فرهنگی از جرم‌شناسی سبز، توجه به مؤلفه فرهنگ است و خواسته مهم جرم‌شناسی سبز از جرم‌شناسی فرهنگی، توجه به این نکته مهم است که آسیب‌ها و فجایع زیست‌محیطی که از سوی دولت‌ها و شرکت‌ها ارتکاب می‌یابد، نباید مورد غفلت قرار گیرد. تلفیق و ادغام این دو رویکرد کمک به سزایی در قالب پیشگیری از ضررهای زیستی ارائه می‌دهد، چراکه تکیه جرم‌شناسی فرهنگی سبز بر مؤلفه‌های فرهنگ و آموزش با حداقل میزان مداخله کیفری با رویکرد جرم‌زدایی، در راستای تحقق اخلاق زیستی و عدالت اجتماعی است.

ملاحظات اخلاقی: موارد مربوط به اخلاق در پژوهش و امانتداری در ارجاعات مقاله رعایت گردیده است.

نتیجه‌گیری: حاصل تلفیق دو نوع جرم‌شناسی فرهنگی و جرم‌شناسی سبز، جرم‌شناسی فرهنگی سبز است که دو مؤلفه مهم فرهنگ و آسیب‌های زیست‌محیطی دولتی را مد نظر قرار می‌دهد. پیشگیری از آسیب‌های زیست‌محیطی در این رویکرد ادغام‌یافته، از طریق فرهنگ‌سازی و نهادینه‌کردن اصول و منش‌های اخلاق زیست‌محیطی، حفاظت از محیط زیست را امکان‌پذیر می‌سازد.

زمینه و هدف: رویکرد حقوقی زیست‌فناوری متن‌‌باز درصدد اعمال اصول متن‌‌باز در حوزه نوآوری‌های زیست‌فناوری و با لحاظ ماهیت و ضروریات حوزه مذکور است. این مطالعه با هدف انطباق اصول اخلاق زیستی با مبانی و اصول اسلامی و همچنین با رویکرد حقوقی زیست‌فناوری متن‌‌باز صورت گرفته است تا قابلیت اعمال این رویکرد حقوقی در نظام حقوقی ایران را از منظر اخلاقی توجیه کند.

مواد و روش‌ها: در اینجا پس از آشنایی با رویکرد حقوقی زیست‌فناوری متن‌‌باز و ماهیت و اصول اخلاق زیستی با اتخاذ روش توصیفی و بر مبنای منابع پایه و اساسی نظری که از طریق روش کتابخانه‌ای گردآوری شده‌ا‌‌ند، با روش بنیادی بدواً به ارزیابی قابلیت انطباق و اعمال اصول اخلاق زیستی در حقوق ایران و تغییرات ضروری در این زمینه پرداخته و سپس به انطباق رویکرد حقوقی زیست‌فناوری با اصول اخلاق زیستی می‌پردازیم.

یافته‌ها: اصول چهارگانه اخلاق زیستی با لحاظ برخی تغییرات با اصول و مبانی اسلامی سازگار بوده و در نظام حقوقی ایران قابل اعمال است. مقدمه اساسی اصل خودمختاری یا استقلال، علم و آگاهی کامل است. تسهیل اطلاع‌رسانی و دسترسی و تبادل آسان و راحت اطلاعات، مواد زیستی و ابزارهای مورد نیاز در نوآوری از مهم‌ترین عناصر و مؤلفه‌ها در رویکرد زیست‌فناوری متن‌‌باز است؛ این موارد به همراه رویه به اشتراک‌گذاری در رویکرد حقوقی زیست‌فناوری متن‌‌باز در نهایت رویه‌ای مؤثر و کارآمد را برای کسب آگاهی مخاطبین در قلمرو مورد نظر در بیشترین حد ممکن فراهم می‌سازد، به علاوه رویکرد حقوقی مذکور با رفع موانع و محدودیت‌های زمینه‌ساز تبعیض در دسترسی اشخاص به مواد زیستی و اطلاعات نوآورانه و همچنین تجهیزات مورد نیاز در نوآوری یکی از موانع مهم تحقق اصل استقلال یا خودمختاری را از بین می‌برد. در راستای اعمال اصل خیررسانی و زیان‌نرساندن، بهترین روش برای ارزیابی خطرات و آثار ناشی از نوآوری اتخاذ ابزارهای تبادل اطلاعات یا همان شبکه‌های به اشتراک‌گذاری اطلاعات نوآورانه می‌باشد که یکی از ابزارهای رویکرد حقوقی زیست‌فناوری متن‌‌باز است. بر مبنای اهداف و اصول رویکرد حقوقی زیست‌فناوری متن‌‌باز باید رویکرد مذکور را در راستای تحقق اصل عدالت در اخلاق زیستی دانست

ملاحظات اخلاقی: اصول چهارگانه اخلاق زیستی قابلیت اعمال رویکرد زیست‌فناوری متن‌باز را از منظر اخلاقی توجیه می‌نماید.

نتیجه‌گیری: اصول اخلاق زیستی اعمال رویکرد زیست‌فناوری متن‌‌باز را در نظام حقوقی ایران از منظر اخلاق اسلامی توجیه می‌کند.

زمینه و هدف: رعایت اخلاق از جمله عواملی است که در فرآیندهای پژوهش اهمیت به سزایی دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی مؤلفه‌های اخلاق پژوهشی اعضای هیأت‌علمی علوم انسانی دانشگاه ارومیه است.

مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ پیمایشی، روی 73 نفر اعضای هیأت‌علمی علوم انسانی دانشگاه ارومیه انجام گرفت. نمونه‌گیری به روش تصادفی ساده انجام شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه محقق‌ساخته بود که روایی محتوای آن با نظر متخصصان و روایی سازه آن به وسیله تحلیل عاملی تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات پژوهش از نرم‌افزار تحلیل آماری SPSS 21 استفاده شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که اخلاق پژوهشی اعضای هیأت‌علمی علوم انسانی دانشگاه ارومیه از وضعیت مطلوب برخوردار است (P<0/05، M=3/07). همچنین نتایج نشان داد که مؤلفه‌های رعایت حقوق مشارکت‌کنندگان و حقوق مالکیت فکری از وضعیت مطلوب برخوردارند (P<0/05)، اما مؤلفه‌های پرهیز از دستکاری تحقیق و پرهیز از رابطه‌گرایی در تحقیق از وضعیت نامطلوبی برخوردارند (P<0/05).

ملاحظات اخلاقی: این پژوهش تمامی منابع مورد استفاده بر اساس اصول اخلاق پژوهشی بوده و حقوق مالکیت فکری نویسندگان و مشارکت‌کنندگان در فرآیند پژوهش رعایت شده است.

نتیجه‌گیری: به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که اعضای هیأت‌علمی علوم انسانی دانشگاه ارومیه اصول اخلاقی را در حد متوسط رعایت می‌کنند.

زمینه و هدف: امروزه اگر کارکنان بتوانند دیدگاه‌ها و ایده‌هایشان را در مورد سازمان به راحتی انتقال دهند، انگیزه و عملکرد بهتری از خود نشان می‏دهند. در بسیاری از سازمان‏ها عواملی وجود دارد که باعث می‌شود کارکنان دیدگاه‌ها و مشکلات احتمالی سازمان را ابراز نمی‌کنند که این پدیده سکوت سازمانی نامیده می‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر اخلاق کاری بر سکوت سازمانی با نقش میانجی سایش اجتماعی انجام شد.

مواد و روش‌ها: روش پژوهش ـ توصیفی و از نوع همبستگی به روش معادلات ساختاری (SEM) بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان شمال غرب کشور (315 نفر) بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‏ای و با توجه به فرمول کوکران، تعداد 195 نفر به‌ عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه اخلاق کاری، پرسشنامه سایش اجتماعی و پرسشنامه سکوت سازمانی استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و روش‌های میانگین، انحراف استاندارد، ضریب همبستگی پیرسون، چولگی و کشیدگی و نرم‌افزار LISREL تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: در این پژوهش تعداد 195 نفر (41 زن و 154 مرد) از کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان غرب کشور مشارکت داشتند. میانگین سنی آنان 35/69، میانگین سابقه کاری آنان 7 سال بود و بیشتر آزمودنی‌ها (89 نفر) دارای مدرک کارشناسی بودند. میانگین اخلاق کاری برابر با 85/12، میانگین سایش اجتماعی برابر با 42/31 و میانگین سکوت سازمانی برابر با 45/19 بود. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد اخلاق کاری بر سکوت سازمانی با ضریب رگرسیونی 0/44- و بر سایش اجتماعی با ضریب رگرسیونی 0/50- اثر مستقیم دارد (0/01≥p)، سایش اجتماعی بر سکوت سازمانی با ضریب رگرسیونی 0/36 اثر مستقیم دارد (0/01≥p). همچنین نقش میانجی سایش اجتماعی در رابطه بین اخلاق کاری با سکوت سازمانی با ضریب رگرسیونی 0/18 معنا‏دار بود (0/01≥p).

ملاحظات اخلاقی: در تدوین این تحقیق حفظ اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج پژوهش اخلاق کاری و سایش اجتماعی بر سکوت سازمانی اثر مستقیم دارند و می‌توان نتیجه گرفت که اخلاق کاری و سایش اجتماعی از متغیرهای مهم و مرتبط با سکوت سازمانی کارکنان است.

زمینه و هدف: اصول اخلاقی دارای پیوستگی خاصی با مسأله عدالت هستند، چه این‌که عدالت نیز خود یکی از مهم‌ترین اصول اخلاقی و حتی اصل بنیادین زندگی اجتماعی انسان‌هاست و نادیده‌گرفتن آن منشأ بسیاری از نزاع‌ها و بی‌اخلاقی‌های فردی و عمومی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی جایگاه عدالت در تحقق اصول اخلاقی در اندیشه جان رالز ، فیلسوف سیاسی و اخلاقی معاصر است.

مواد و روش‌ها: روش پژوهش حاضر توصیفی ـ تحلیلی است که با بهره‌گیری از آثار اصلی جان رالز در زمینه اصل اخلاقی عدالت و سایر اصول اخلاقی به رشته تحریر درآمده است. در کنار این منابع از دیگر متون و مقالات علمی، کتب و منابع فارسی و لاتین نیز استفاده شده است.

یافته‌ها: اصل عدالت به عنوان زیربنای نظم اخلاقی، زمینه‌ساز برقراری اخلاق اجتماعی و بهبود زندگی بشر معاصر است که درصدد برطرف‌ساختن آلام بشری است. از این رو اهتمام به عدالت می‌بایست به گونه‌ای باشد که هم نابرابری‌های اقتصادی را برطرف سازد و هم این‌که در عرصه اجتماعی، محرومان و مستضعفان جامعه را به طور ویژه مد نظر قرار دهد تا اخلاق در معنای عمومی آن جلوه‌گر شود.

ملاحظات اخلاقی: مقاله بر اساس بررسی نظریه جان رالز و با رعایت اصول ارجاع‌دهی و امانتداری نگاشته شده است و نوشته‌ای مستقل و آزاد محسوب می‌شود.

نتیجه‌گیری: اصول اخلاقی از نظر رالز، تنها وابسته به تصمیمات و سیاستگذاری دولت نیست، بلکه مردم زمینه‌ساز جامعه اخلاقی هستند که از وجدان عمومی و همکاری اجتماعی آنان بر می‌خیزد. به همین دلیل، جامعه اخلاقی بر پایه مشارکت واقعی مردم در عرصه‌های مختلف شکل می‌گیرد که به وضوح فراتر از مرزهای ترسیم‌شده توسط دولت‌هاست. «جامعه مردمان» مد نظر رالز، بر پایه بهره‌مندی محرومان جامعه از شرایط اقتصادی است که با نوعی مشارکت مستقیم دولت و استمداد از محرومان دنبال می‌شود تا با بسط عدالت، اخلاق اجتماعی را پایه‌ریزی کند.

زمینه و هدف: در این تحقیق، با معرفی مفهوم کیفیت خدمات مدیریت زنجیره تأمین در گمرک الکترونیک و بررسی ابعاد و ارتباط آن با افزایش توجه به اصول اخلاقی در قبال مشتریان، بر لزوم شناخت هرچه بیشتر این مفهوم و جایگاهی که می‌تواند در توسعه گمرک الکترونیک داشته باشد، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی توجه به اصول اخلاقی در قبال مشتریان و تأثیر بر کیفیت خدمات در زنجیره تأمین گمرک الکترونیک در سه ماهه آخر سال 1397 انجام گرفت تأکید شده است.

مواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع همبستگی، پیمایشی و کاربردی می‌باشد. جامعه آماری در این تحقیق مراجعه‌کنندگان به گمرک هستند؛ حجم جامعه، نامحدود در نظر گرفته شده است؛ حجم نمونه طبق فرمول کوکران 384 نمونه محاسبه گردید.. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 21 و نرم‌افزار Pls مورد بررسی قرار گرفته و شاخص‌های برازش مدل محاسبه شدند.

یافته‌ها: یافته ها حاکی از این است که ؛ چهار عامل کلیدی برای سنجش زنجیره تأمین و چهار عامل کلیدی برای سنجش توجه به اصول اخلاقی در قبال مشتریان و نیز چهار عامل برای سنجش کیفیت خدمات شناسایی و مدل پیشنهادی تحقیق ارائه گردید. مدل پیشنهادی با استفاده از تکنیک‏های تحلیل عاملی و مدل‌سازی معادلات ساختاری تأیید گردید.

ملاحظات اخلاقی: از ابتدا تا انتهای این مقاله به اصول صداقت و امانتداری پایبند بوده است.

نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن بود که نه‌تنها مدیریت زنجیره تأمین اثر مستقیمی بر توجه به اصول اخلاقی در قبال مشتریان دارد، بلکه اثر واسطه‌ای کامل کیفیت خدمات نیز مورد تأیید است. همچنین بین مدیریت زنجیره تأمین و توجه به اصول اخلاقی در قبال مشتریان و مدیریت زنجیره تأمین و کیفیت خدمات و توجه به اصول اخلاقی در قبال مشتریان نیز رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد (P>0/05). به این طریق رضایت مشتریان نیز برآورده می‌شود. در مورد رعایت اصول اخلاقی می‌توان بیان داشت که کدهای اخلاقی و استانداردهایی نظیر SA۸۰۰۰ و ISO۲۶۰۰۰ وجود دارد که هم قابل آموزش و هم قابل برون‏سپاری به شرکت‌های دارای صلاحیت بین‌المللی است. لازم است شرکت‏ها با این کدها آشنا شوند و از مزایای «پایداری کسب‌ و کار» استفاده ‌کنند.

زمینه و هدف: کمبود مواد غذایی، تغییرات اقلیمی و دیگر عوامل سبب شده تا تولید گیاهان تغییر شکل‌یافته ژنتیکی (محصولات تراریخته) از دهه 90 میلادی مورد توجه قرار گیرد. تولید این گیاهان همان‌گونه که موجب امیدواری در رفع گرسنگی بود، به دلیل تأثیر احتمالی بر محیط زیست موج نگرانی را نیز برانگیخت. هدف از این تحقیق، بررسی تعهدات زیست‌محیطی دولت‌ها در حوزه محصولات تراریخته در پرتو اصول حقوق بین‌الملل محیط زیست، اتحادیه اروپا و ایران است.

مواد و روش‌ها: نوشتار حاضر به شیوه توصیفی ـ تحلیلی ابتدا اصول پیش‌گفته حاکم در حقوق بین‌الملل محیط زیست را بررسی می‌کند تا دریابد تعهدات زیست‌محیطی دولت‌ها درباره محصولات تراریخته از نظر اصول حقوق بین‌الملل چگونه است و سپس رویکرد اختصاصی اتحادیه اروپا را بررسی و تطبیق داده و بالاخره گذرا این وضعیت را در ایران مرور می‌کند.

یافته‌ها: اتحادیه اروپا برخلاف ایالات متحده دیدگاهی احتیاط‌آمیز توأم با سخت‌گیری در حمایت از مصرف‌کننده و محیط زیست پیش گرفته که ریشه در اصول کلی حقوق بین‌الملل محیط زیست دارد. اصولی مانند توسعه پایدار، اقدام احتیاطی، ارزیابی و اطلاع‌رسانی که به جمع رعایت مصالح دولت‌ها در دستیابی به توسعه و پیشرفت و حفظ محیط زیست می‌انجامد، در حالی که در ایران از سویی قوانین حمایتی از محیط زیست به صورت کارآمد تصویب نشده است و یا این‌که در برخی موارد محیط زیست و حمایت از آن مغفول مانده است.

ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری، رعایت شده است.

نتیجه‌گیری: نتایج این جستار نشان می‌دهد که دولت‌ها در خصوص محصولات تراریخته متعهد به رعایت اصول کلی یا عرفی توسعه پایدار، اقدام احتیاطی، ارزیابی و اطلاع‌رسانی بوده و رعایت اصول مزبور بهترین راهکار جهت صیانت از حقوق مصرف‌کننده و حمایت از محیط زیست است.

زمینه و هدف: اگرچه کاربرد هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف، از جمله سلامت منجر به تحولات عظیمی شده است، اما کاربرد آن با چالش‌هایی همراه است که استفاده از آن را نیازمند سیاستگذاری‌های تقنینی و اجرایی می‌کند. هدف از پژوهش حاضر تبیین چالش‌های اخلاقی و حقوقی بر اساس آیین‌نامه اتحادیه اروپا در سازوکارهای هوش مصنوعی در حوزه سلامت است.

مواد و روش‌ها: پژوهش کیفی حاضر به تبیین چالش‌های حقوقی و اخلاقی عملکرد هوش مصنوعی در حوزه سلامت بر اساس تحلیل آیین‌نامه عمومی حفاظت از داده‌های خصوصی اتحادیه اروپا می‌پردازد.

یافته‌ها: مهم‌ترین چالش‌های موجود در سازوکار عملکرد هوش مصنوعی از نظر اخلاقی عبارت از نابرابری، تبعیض نژادی، عدم دقت در پردازش داده‌ها و ... و از نظر حقوقی عبارت از عدم مراقبت کافی در حفاظت از اطلاعات خصوصی اشخاص، عدم رعایت حریم خصوصی، و مسؤولیت‌پذیری و سازوکار شناسایی و تقسیم مسؤولیت در موارد وقوع خسارات ناشی از عملکرد ابزار می‌باشند. در این مقاله تلاش شده هر یک از این موارد بررسی و راهکارهای مقتضی ارائه گردد.

ملاحظات اخلاقی: در تألیف مقاله حاضر تمامی اصول اخلاقی اعم از امانتداری، صداقت و اصالت متن رعایت گردیده است.

نتیجه‌گیری: علی‌رغم وجود چالش‌های بیان‌شده در این پژوهش، ظرفیت‌های حقوقی مناسب در نظام حقوقی ایران برای رفع برخی دغدغه‌های مطرح‌شده وجود دارد، اما در جهت حصول وضعیت مناسب‌تر به ویژه اعمال استانداردهایی که در مقررات اتحادیه اروپا اتخاذ شده است، ضرورت دارد که برای استفاده از فناوری هوش مصنوعی به ویژه در حوزه سلامت، سیاستگذاری تقنینی از جمله تصویب قوانین کارآمد و اجرایی در خصوص کیفیت اعطای مجوز به سازمان‌های تولیدکننده این ابزارها، چگونگی جبران خسارات وارده توسط تولیدکنندگان و احقاق حقوق متضررین، آگاهی‌بخشی به مردم، کیفیت عرضه این ابزارها در بازار و شفافیت در نظام حقوقی ایران، صورت پذیرد.

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت ارائه دیدگاه‌ها، پیشنهادات سازنده و نگرش‌های مثبت در سازمان‌های اخلاق‌مدار و نقشی که کار تیمی و فضیلت سازمانی در حس مسؤولیت‌پذیری و اعتماد در بین معلمان دارد، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش اخلاق حرفه‌ای بر آوای سازمانی معلمان با میانجی‌گری فضیلت سازمانی و کار تیمی در بین معلمان مقطع ابتدایی شهر اردبیل انجام شد.

مواد و روش‌ها: روش پژوهش توصیفی ـ همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی معلمان دوره ابتدایی شهر اردبیل به تعداد 3850 نفر بود که از این تعداد 350 نفر به عنوان نمونه آماری پژوهش بر اساس فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای برای جمع آوری داده‌ها انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های استاندارد اخلاق حرفه‌ای، فضیلت سازمانی، کار تیمی و آوای سازمانی استفاده شد. روش آماری مورد استفاده نیز معادلات ساختاری می‌باشد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که فضیلت سازمانی بر آوای سازمانی (49/0) اثر مستقیم مثبت و معناداری دارد. فضیلت سازمانی بر کار تیمی (61/0) اثر مستقیم مثبت و معناداری دارد. کار تیمی بر اخلاق حرفه‌ای (57/0) اثر مستقیم مثبت و معناداری دارد. آوای سازمانی بر اخلاق حرفه‌ای (43/0) اثر مستقیم مثبت و معناداری دارد. فضیلت سازمانی از طریق آوای سازمانی بر اخلاق حرفه‌ای (21/0) اثر غیر مستقیم مثبت و معناداری دارد. همچنین فضیلت سازمانی از طریق کار تیمی بر اخلاق حرفه‌ای (34/0) اثر غیر مستقیم و معناداری دارد.

ملاحظات اخلاقی: پس از توضیح درباره اهداف مطالعه و اطمینان‌بخشی به شرکت‌کنندگان درباره محرمانگی اطلاعات و رضایت شفاهی آنان، پرسشنامه‌ها بین شرکت‌گنندگان توزیع گردید.

نتیجه‌گیری: بنا به یافته‌های پژوهش، مدیران سازمان‌های آموزشی می‌توانند به ارتقای اخلاقیات و حمایت از پیشنهادات سازنده در مدارس اقدام کنند و از این طریق به پرورش فضائل سازمانی و کار تیمی در بین معلمان کمک کنند.

زمینه و هدف: حقوق شهروندی در نگرش به جامعه مدنی منزلتی اجتماعی تلقی می‌شود. برای تحقق اهداف حقوق شهروندی علاوه بر اراده عمومی جامعه و همه شهروندان، اراده مقامات و نهادهای رسمی حکومت بر دامنه اقتصاد، فرهنگ و سیاست و اجرای قوانین موجود نیز مورد نیاز است. از این ‌رو یکی از مؤلفه‌های تحقق اهداف حقوق شهروندی، ایجاد دولت الکترونیک است. دولت الکترونیک از مهم‌ترین اهداف و آرمان‌های منتج از فناوری اطلاعات، ارتقای کارایی در سطح ملی، منطقه‌ای و محلی بخش عمومی و تسهیل ارائه خدمات به مردم، و کاهش هزینه‌ها، تلقی می‌شود و می‌تواند زمینه‌های توسعه و رشد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را فراهم سازد. از این ‌رو دولت الکترونیک یکی از اولویت‌های مهم دولت‌های سراسر جهان شناخته ‌شده است.

مواد و روش‌ها: روش مورد استفاده در پژوهش حاضر توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای است.

یافته‌ها: برای تحقق اهداف حقوق شهروندی و تسهیل ارائه خدمات به شهروندان تأسیس دولت الکترونیک از اهمیت بالایی برخوردار است. از سوی دیگر برای رسیدن به اهداف حقوق شهروندی همان‌گونه که فرمان‌برداری شهروندان در عمل مهم است، شهروندان نیز باید در حکمرانی سهیم باشند. در چنین حالتی است که حقوق شهروندی پذیرفته و به رسمیت شناخته ‌شده است.

ملاحظات اخلاقی: موارد مربوطه به اخلاق در این پژوهش و امانتداری در استناد به متون و ارجاعات مقاله تماماً رعایت شده است.

نتیجه‌گیری: دولت الکترونیک از طریق مؤلفه‌هایی مانند آزادی اطلاعات، مشارکت و نظارت در تحقق حقوق شهروندی و اجرای شاخص‌های حکمرانی مطلوب اثرگذار است و این قابلیت را دارد که نحوه عملکرد دولت را در داخل و کیفیت ارائه خدمات به شهروندان را بهبود بخشد. دولت الکترونیک از مزایای بسیاری در احقاق حقوق شهروندی برخوردار است که برخی از آن‌ها به برنامه‌‌ریزی منظم نیاز دارند. بنابراین. انجام تحقیقات گسترده و دقیق در خصوص موانع پیش روی دولت الکترونیک در احقاق حقوق شهروندی مهم است.

زمینه و هدف: مطالعات پیرامون استقرار صلح بین‌المللی تاکنون به صورت گسترده‌ای یا به تمرکز افراطی بر نقش دولت و نهادهای سیاسی اشتغال داشته یا اگر هم به نقش فرد انسانی معطوف شده، به عوامل محیطی مؤثر بر کنشگری انسان تمرکز کرده‌اند. حال آنکه هر کنش از کنش‌های انسانی، تحت تأثیر زمینه‌های ژنتیک اثرگذار بر شخصیت او نیز قرار دارد. این پژوهش در وضعیت فقدان شدید پژوهش‌های میان رشته‌ای در روابط بین‌الملل و علوم‌سیاسی، به طرح این پرسش می‌پردازد که «وجود اختلالات ژنتیک از جمله اختلال در عملکرد ژن مونوآمین اکسیداز ـ آ (MAOA) در طبیعت ژنتیک کنشگران سیاسی، چه تأثیری بر صلح بین‌المللی خواهد داشت؟»

مواد و روش‌ها: در این پژوهش از روش تجزیه و تحلیل کیفی محتوای منابع کتابخانه‌ای، با استفاده از مدل همبستگی ژن ـ محیط (rGE) اسکار و مک‌کارتنی (1983 م.) استفاده شد.

یافته‌ها: با توجه به اینکه تنظیم مونوآمین اکسیدازها، در حفظ حالت‌های روحی مهم است، کمبود آن منجر به بروز مجموعه گسترده‌ای از رفتارهای خشونت‌زا و ضد اجتماعی می‌شود. چنانچه اختلال در عملکرد ژن کدکننده مونوآمین اکسیدازها منجر به کم‌بیانی آن شود، رفتار فرد را با مقادیری از خشونت‌زایی و خشونت‌طلبی همراه می‌سازد.

ملاحظات اخلاقی: کلیه اصول اخلاقی پژوهش، از جمله امانتداری، صداقت و اصالت متن در فرایند نگارش این مقاله رعایت شده است.

نتیجه‌گیری: چنانچه در طبیعت ژنتیک هر یک از مقامات و رهبران سیاسی، اختلال کم‌بیانی ژن مونوآمین اکسیداز ـ آ (MAOA) وجود داشته باشد، از طریق خشونت‌آمیزساختن کنش‌های آنان، منجر به فراخوانی چنین خشونتی از سوی دیگر همتایان آن‌ها و نیز میل به یافتن یا ساختن جمع‌ها یا ساختارهای خشن برای تعامل و ائتلاف خشونت‌آمیز خواهد شد و بدین‌ترتیب استقرار صلح بین‌المللی را با ناکامی مواجه می‌سازد.

زمینه و هدف: اخلاق حرفه‌ای و ویژگی‌های شخصیتی در مورد مربیانی که به آموزش می‌‌پردازند و توجه به انگیزش شغلی آنان از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخودار است. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر ویژگی‌های شخصیتی بر اخلاق حرفه‌ای با نقش واسطه‌ای انگیزش شغلی می‌باشد.

مواد و روش‌ها: روش پژوهش، توصیفی ـ همبستگی از نوع معادل ساختاری مبتنی بر مدل‌یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مربیان استخرهای شنا استان اردبیل بود. بر اساس جدول مورگان و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم نمونه تعداد 175 نفر به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند. برای جمع‏آوری داده‌ها از پرسشنامه استانداردشده ویژگی‌های شخصیتی نئو، اخلاق حرفه‌ای (کادوزیر) و انگیزش شغلی (لاودل و ویچر) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای آماری SPSS 24 و LISREL 8.8 تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که اثر مستقیم ویژگی‌های شخصیتی و اخلاق حرفه‌ای با بتای 96/3 و 37/0=t، اثر مستقیم انگیزش شغلی و اخلاق حرفه‌ای با بتای 28/5 و 60/0=t و اثر مستقیم ویژگی‌های شخصیتی بر انگیزش شغلی با بتای 80/5 و 57/0=t معنی‌دار است. همچنین ضریب تأثیر غیر مستقیم ویژگی‌های شخصیتی بر اخلاق حرفه‌ای از طریق انگیزش شغلی 34/0 است که نشان می‌دهد نقش انگیزش شغلی در رابطه بین ویزگی‌های شخصیتی و اخلاق حرفه‌ای معنی‏دار است.

ملاحظات اخلاقی: اهداف پژوهش برای مشارکت‌کنندگان توضیح داده شد و با حفظ اصالت متون، صداقت و امانتداری، افراد به پرسشنامه‌ها پاسخ دادند.

نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان‌دهنده تأثیر بالای ویژگی‌های شخصیتی بر اخلاق حرفه‌ای دارد و نقش انگیزش شغلی نیز در تأثیر ویژگی‌های شخصیتی بر اخلاق حرفه‌ای مورد تأیید می‌باشد؛ لذا این نتایج می‌تواند به مربیان کمک کند تا بستری را فراهم کنند تا ضمن رعایت اخلاق حرفه‌ای در شغل باعث بهبود عملکرد خود شوند و ابعاد شخصیتی را نیز در نظر بگیرند.

زمینه و هدف: امروزه با توجه به پیچیدگی و رقابتی‌بودن محیط ‌کار، سازمانی موفق است که نیروی کار متعهدتر و مسؤولیت‌پذیرتری داشته باشد. در سازمان‌ها عواملی وجود دارد که باعث پاسخگویی بیشتر کارکنان در برابر وظیفه‌شان می‌شود که به این پدیده مسؤولیت‌پذیری اجتماعی می‌گویند. با توجه به اهمیت مسؤولیت‌پذیری اجتماعی به عنوان یک متغیر بسیار مهم در سازمان‌ها، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر اخلاق‌ حرفه‌ای بر مسؤولیت‌پذیری اجتماعی کارکنان با نقش میانجی جامعه‌پذیری سازمانی انجام گرفته است.

مواد و روش‌ها: این تحقیق از حیث هدف کاربردی و از حیث روش اجرا توصیفی ـ پیماشی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان دانشگاه ارومیه به تعداد 600 نفر تشکیل داده که از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای و با استفاده از جدول مورگان 234 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع‌آوری داده‌های آماری از پرسشنامه‌های اخلاق ‌حرفه‌ای کادوزیر (2003 م.)، مسؤولیت‌پذیری اجتماعی کارول (2000 م.) و جامعه‌پذیری سازمانی تائورمینا (2009 م.) استفاده شده است. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار‌های SPSS 16 و روش‌های میانگین، انحراف استاندارد، ضریب همبستگی پیرسون، چولگی و کشیدگی و نرم‌افزار LISREL 8.80 تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها نشان داد اخلاق ‌حرفه‌ای به میزان 41/0 بر مسؤولیت‌پذیری اجتماعی و به میزان 90/0 بر جامعه‌پذیری سازمانی اثر مستقیم دارد (01/0≥p). همچنین جامعه‌پذیری‌ سازمانی به میزان 46/0 بر مسؤولیت‌پذیری اجتماعی اثر مستقیم دارد (01/0≥p) و اثر غیر ‌مستقیم اخلاق ‌حرفه‌ای بر مسؤولیت‌پذیری اجتماعی 41/0 به دست آمده است (01/0≥p).

ملاحظات اخلاقی: مشارکت‌کننده‌گان پس از اطلاع از اهداف پژوهش، پرسشنامه‌ها را تکمیل کردند.

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج پژوهش، اخلاق حرفه‌ای و جامعه‌پذیری سازمانی بر مسؤولیت‌پذیری اجتماعی اثر مستقیم دارند و می‌توان نتیجه گرفت که اخلاق حرفه‌ای و جامعه‌پذیری سازمانی از متغیرهای مهم و مرتبط با مسؤولیت‌پذیری اجتماعی کارکنان‌اند.

زمینه و هدف: امروزه زندگی در شهرها نیازمند فهم متقابل از زندگی جمعی و شهری، حقوق و وظایف متقابل شهروندان و رعایت اخلاق شهروندی است. از این رو هدف پژوهش حاضر، فراتحلیل عوامل مؤثر بر پایبندی به اخلاق شهروندی در بین شهروندان ایرانی است.

مواد و روش‌ها: روش پژوهش فراتحلیل است و جامعه آماری آن را مقالات و پایان‌نامه‌های صورت‌گرفته با موضوع اخلاق شهروندی در ایران طی سال‌های 99-1380 در پایگاه‌های پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، بانک اطلاعات نشریات کشور و مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی تشکیل می‌دهند. نمونه‌گیری پس از طی فرایند: شناسایی، غربال‌گری، شایستگی و شامل‌شدن، صورت گرفت و 20 تحقیق به‌ عنوان نمونه انتخاب شد. برای تحلیل اطلاعات جمع‌آوری‌شده، پس از كدگذاری و مرور نظام‌مند، از نرم‌افزار جامع فراتحلیل (CMA2) استفاده شد.

یافته‌ها: عدم استفاده از مقیاس‌های استاندارد، استفاده از مؤلفه‌های متفاوت و متنوع برای سنجش اخلاق شهروندی، عدم تأمین اعتبار سازه‌ای مقیاس‌های طراحی‌شده، ارائه راهکارهای کلی، مبهم و غیر کاربردی از مهم‌ترین نقاط ضعف پژوهش‌های این حوزه هستند. مهم‌ترین متغیرهای تأثیرگذار بر پایبندی افراد بر اخلاق شهروندی عبارت‌اند از: تصور شهروندان از فایده‌مندی خودشان، تعهد اجتماعی، پایبندی به نظام هنجاری، سرمایه اجتماعی، تحصیلات، تصورات فرد از نظارت وجدان جمعی، رسانه‌های جمعی و آموزش شهروندی.

ملاحظات اخلاقی: با ارجاع به تحقیقات صورت‌گرفته، امانتداری علمی رعایت شده است.

نتیجه‌گیری: برای افزایش اخلاق شهروندی لازم است تعهد اجتماعی، پایبندی به نظام هنجاری و ارزشی جامعه، ارتقای سرمایه اجتماعی، تصور شهروندان از فایده‌مندی خودشان، تصور فرد از نظارت وجدان جمعی و آموزش شهروندی در دستور کار برنامه‌ریزان و سیاستگذاران کشور قرار گیرد.

زمینه و هدف: توجه به اخلاق در سازمان‌ها واجد اهمیت بسیاری است. از این رو پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش میانجی اخلاق حرفه‌ای در رابطه بین جو اخلاق سازمانی و طفره‌روی مجازی انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: این پژوهش از نظر راهبرد اصلی، کمی، از نظر راهکار اجرایی، میدانی و از نظر تکنیک تحلیلی، توصیفی ـ همبستگی بود. جامعه آماری این مطالعه شامل تمامی کارکنان ستادی دانشگاه‌های جامع وابسته به وزارت علوم در چهار سطح طراز عملکرد بین‌المللی، ملی، منطقه‌ای و محلی در سراسر کشور بود. روش نمونه‌گیری از نوع خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود. حجم نمونه با توجه به مدل Kregci-Morgan و با در نظرگرفتن خطای 05/0=α، 430 نفر در نظر گرفته شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌ طفره‌روی مجازی Bella et al (2006 م.) (با پایایی 89/0=α)، پرسشنامه اخلاق حرفه‌ای یزدان ستا و اسدی (1395 ش.) (با پایایی 79/0=α) و پرسشنامه جو اخلاق سازمانی Victor and Cullen (1988 م.) (با پایایی 80/0=α) استفاده شد. روایی ابزارها با نظر اساتید علوم تربیتی و روان‌شناسی تأیید گردید. داده‌ها با استفاده از دو نرم‌افزار SPSS 22 و lisrel. 8.50 و با روش مدل معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که مدل ارائه‌شده از برازش مناسب و مطلوبی برخوردار است (95/٢=x2/df، 93/0=GFI، 92/0=AGFI، 91/0=CFI، 93/0=NFI، 081/0=RMSEA) و مؤلفه جو اخلاق سازمانی به صورت مستقیم و غیر مستقیم از طریق مؤلفه اخلاق حرفه‌ای بر طفره‌روی مجازی کارکنان تأثیر معنی‌دار و معکوس دارد (05/0>p).

ملاحظات اخلاقی: پس از توضیح درباره اهداف تحقیق، رضایت شفاهی از شرکت‌کنندگان اخذ گردید.

نتیجه‌گیری: جو اخلاق سازمانی و اخلاق حرفه‌ای منجر به کاهش رفتار طفره‌روی مجازی کارکنان می‌گردد. از این رو لازم است در هدایت رفتار منابع انسانی (جلوگیری از بروز رفتار انحرافی طفره‌روی مجازی) به این مؤلفه‌ها و اثراتشان در سازمان توجه شود.

زمینه و هدف: اخلاقیات را می‌توان به عنوان مجموعه‌ای از ارزش‌ها، بایدها و نبایدها تعریف کرد که بر اساس آن معیار خوب و بد از هم تمیز داده شود. با توجه به اینکه رفتار اخلاقی یا غیر اخلاقی در سازمان، زمینه‌ساز پیامدهای مثبت و منفی فراوانی برای سازمان است و با امعان نظر به اهمیتی که امروزه حوزه گردشگری دارا است، می‌توان گفت رفتار اخلاقی از سوی راهنمایان تور می‌تواند بر رضایت عمومی جامعه تأثیر قابل ملاحظه­ای داشته باشد و موجب پایداری و توسعه گردشگری گردد.

مواد و روش‌ها: در پژوهش حاضر سعی شده است تا از میان متغیرهای اثرگذار بر رفتار اخلاقی کارکنان، به بررسی تأثیر ارزش‌های فردی آنان، با در نظرگرفتن نقش دینداری اسلامی، در میان راهنمایان تور که دارای کارت راهنمای تورهای گردشگری از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بودند، در سال 1397 پرداخته شود. برای این منظور پرسشنامه‌ای طراحی گردید و روایی و پایایی آن مورد سنجش قرار گرفت. سپس به صورت در دسترس در میان 188 نفر از راهنمایان تور به صورت الکترونیکی توزیع شد.

یافته‌ها: با توجه به اینکه مقدار معناداری آزمون t برای همه روابط فرض‌شده بزرگ‌تر از عدد 96/1 است، این مطلب حاکی از تأیید همه فرضیه‌های تحقیق در سطح اطمینان 95% است.

ملاحظات اخلاقی: مشارکت‌کنندگان پس از اطلاع از اهداف پژوهش پرسشنامه‌ها را تکمیل کردند.

نتیجه‌گیری: نتایج تحلیل داده‌های میدانی، حاکی از تأثیر مثبت و معنادار نقش ارزش‌های فردی بر رفتار اخلاقی بود که در این میان، خودکنترلی و صداقت بیشترین اثر را داشتند و ارزش‌های هوشمندی و مذهبی در جایگاه بعدی قرار دارند. از سوی دیگر دینداری اسلامی نیز تأثیر ارزش‌های فردی بر رفتار اخلاقی را تشدید می‌کند.

زمینه و هدف: اشتیاق تحصیلی به میزان توجه، کنجکاوی، علاقه، خوش‌بینی و اشتیاقی که دانشجو هنگام یادگیری یا تدریس نشان می‌دهند، اشاره دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه‌ای جو کلاس درس در رابطه بین سبک مدیریت کلاس اساتید در اشتیاق تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش 11300 نفر دانشجوی دختر و پسر دانشگاه علوم پزشکی و 385 نفر از اساتید دانشگاه علوم پزشکی در سال تحصیلی 99-1398 بود. از بین آن‌ها 372 نفر (دانشجو و استاد) به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای (دانشجو) و نمونه‌گیری در دسترس (اساتید) انتخاب شد و به پرسشنامه‌های جو کلاس درس، سبک مدیریت کلاس و اشتیاق تحصیلی پاسخ دادند. داده‌ها نیز به وسیله شاخص‌های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و الگوی روابط ساختاری با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS 25 و 8.8 Lisrel تحلیل شد.

یافته‌ها: بین متغیرهای پژوهش همبستگی معناداری وجود داشت (001/0<‌p). تأثیر مستقیم سبک مدیریت کلاس بر اشتیاق تحصیلی 84/0، سبک مدیریت کلاس بر جو کلاس درس 44/0، جو کلاس درس بر اشتیاق تحصیلی 16/0 است و میزان تأثیر غیر مستقیم سبک مدیریت کلاس بر اشتیاق تحصیلی با میانجی‌گری جو کلاس درس 13/0 به دست آمد. به طور کلی مدل از برازش خوبی برخوردار می باشد (47/2=X²/df).

ملاحظات اخلاقی: شرکت‌کنندگان بعد از آگاهی از اهداف پژوهش، پرسشنامه‌ها را تکمیل کردند.

نتیجه‌گیری: از لحاظ کاربردی با توجه به نقش سبک مدیریت کلاس و جو کلاس در پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی توسط آموزش ‌و پرورش و نهادهای آموزشی در جهت آگاه‌سازی معلمان و اساتید با نحوه مدیریت کلاس و جو روانی آن پیشنهاد می‌گردد.

زمینه و هدف: زیست اخلاقی یکی از چالشهای اصلی در جهان معاصر است.جهان سنتی و جهان مدرن تفاوت فاحشی در بعد زیست اخلاقمند دارند. در همین راستا، در مقاله حاضر کوشش بر این است که مؤلفه های زیست اخلاقی را در دیوان اشعار فارسی شهریار شاعر مطرح عصر حاضر مطالعه نماید.

مواد و روش: رویکرد این تحقیق توصیفی- تحلیلی است و با شیوه کیفی از نوع اسنادی انجام پذیرفته است. بدین صورت که دیوان فارسی اشعار شهریار طبق مولفه های زیست اخلاقی مد نظر متفکران و فیلسوفان اجتماعی بررسی شده و اشعار مرتبط با این مولفه ها انتخاب و تحلیل شده است.

یافته‌ها: نتایج مطالعه و بررسی نشان داد که دوستی و وفاداری، عدالت و برابری، صداقت و درستکاری، تقوا و پاکی و آزادی و آزادگی از مهمترین مولفه های زیست اخلاقی در نظر متفکران اجتماعی و شاعر شیرین سخن و اخلاق مدار به شمار می رود.

ملاحضات اخلاقی: در انجام این پژوهش شرط امانتداری، درستکاری و صداقت رعایت شده است.

نتیجه‌گیری: مطالعه اشعار فارسی شهریار باعث می شود که انسان در زندگی اخلاق مدار شده و ارزشهای اخلاقی را بیش از پیش رعایت نماید. از نظر شهریار دوستی و عدالت مکمل یکدیگرندکه بدون آنها راستگویی و صداقت معنی نخواهد داشت.در سایه دوستی، عدالت و صداقت تقوا، پاکی و مبارزه با نفس تقویت شده و زمینه را برای آزاد زیستن و آزادگی فراهم می سازد.

زمینه و هدف: بررسی عوامل مؤثر بر اخلاق و وجدان کاری همواره مورد توجه محققان بوده است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش وابستگی شغلی و استدلال اخلاقی در وجدان کاری کارکنان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده‌ها از جمله پژوهش‌های توصیفی ـ همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال تحصیلی 97-1396 به تعداد 210 نفر بود. با استفاده از جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه برابر با 145 تعیین شد. روش نمونه‌گیری در این پژوهش طبقه‌ای تصادفی بود. به منظور گردآوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه‌های وابستگی شغلی کانونگو (1982 م.)، آزمون استدلال اخلاقی رست (1973 م.) و وجدان کاری موغلی (1382 ش.) استفاده شد. پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بررسی شد که مقدار این آزمون برای وابستگی شغلی 80/0،‌ استدلال اخلاقی 92/0 و وجدان کاری 78/0 به دست آمد. داده‌های پژوهش از طریق آزمون‌های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه و با استفاده از نرم‌افزار SPSS 22 تحلیل شدند.

یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که بين متغير وابستگی شغلی با وجدان کاری (50/0=r) و استدلال اخلاقی با وجدان کاری (41/0=r) رابطه مثبت و معناداري وجود دارد (01/0>P). همچنین وجدان کاری را می‌توان از طریق نمرات متغیرهای وابستگی شغلی (46/0=β) و استدلال اخلاقی (37/0=β) پیش‌بینی کرد.

ملاحظات اخلاقی: در هنگام جمع‌آوری داده‌ها به کلیه کارکنان دانشگاه اطمینان داده شد که کلیه اطلاعات پرسشنامه‌ها محرمانه بوده و صرفاً جنبه پژوهشی دارد.

نتیجه‌گیری: با ایجاد شرایط مطلوب شغلی برای کارکنان دانشگاه می‌توان وابستگی شغلی آنان را تثبیت کرد که به دنبال آن استدلال اخلاقی و وجدان کاری نیز افزایش می‌یابد.

زمینه و هدف: مطالبه از سازمان‌ها برای «مسؤولانه عمل‌کردن» در قبال جامعه، موضوعی است که با گسترش روزافزون اثرگذاری آن‌ها بر محورهای تشکیل‌دهنده توسعه پایدار، منجر به این شده‌ است که مفهومی به نام مسؤولیت اجتماعی سازمان در دنیای مدیریت ظهور پیدا کند. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مسؤولیت اجتماعی درک‌شده سازمان بر ترجیح این برند با نقش میانجی نگرش به برند و ارتباط خود با برند در بیمارستان نمازی شهر شیراز انجام شد.

مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش گردآوری داده‌ها، ماهیت توصیفی ـ پیمایشی دارد. داده‌های این پژوهش از طریق توزیع پرسشنامه استاندارد در میان یک نمونه 200 نفری از بیماران بیمارستان نمازی که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده‌اند، گردآوری شده است و بررسی روابط میان متغیرها از طریق مدل‌یابی معادلات ساختاری صورت گرفت.

یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که مسؤولیت اجتماعی درک‌شده بیمارستان نمازی، اثر مثبت و معناداری بر نگرش به برند، ارتباط خود با برند و ترجیح این برند توسط بیماران دارد. همچنین تأثیر میانجی متغیر نگرش به برند در رابطه بین مسؤولیت اجتماعی درک‌شده بیمارستان نمازی و ترجیح این برند توسط بیماران تأیید شد، ولی نقش میانجی متغیر ارتباط خود با برند در این رابطه تأیید نشد.

ملاحظات اخلاقی: مشارکت‌کنندگان با آگاهی از اهداف پژوهش پرسشنامه‌ها را تکمیل کردند.

نتیجه‌گیری: ارتقا و گسترش فعالیت‌های مسؤولیت اجتماعی سازمان در بیمارستان نمازی و دیگر بیمارستان‌ها و مراکز خدماتی مشابه، می‌تواند نقش مثبت و معناداری در بهبود نگرش‌ها و ارزیابی‌های بیماران نسبت به برند بیمارستان، تقویت ارتباط خودپنداره آن‌ها با برند و به نوبه خود ترجیح برند بیمارستان توسط آن‌ها داشته باشد.

زمینه و هدف: انسان‌ها از طریق سخن‌گفتن خویش را در کار شریک می‌سازند و احساس ناتوانی را از بین می‌برند، اما زمانی که شرایطی به وجود آید که کارکنان جرأت سخن‌گفتن درباره مسائل و مشکلات را نداشته باشند، پدیده سکوت سازمانی گسترش می‌یابد و این خطر بالقوه‌ای قلمداد می‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سواد اخلاقی بر سکوت سازمانی با میانجی‌گری جو اخلاقی کارکنان بیمارستان آیت‌ا... طالقانی ـ تهران انجام شد.

مواد و روش‌ها: روش پژوهش بر حسب هدف، کاربردی، از نظر روش گردآوری داده‌ها، توصیفی ـ همبستگی و همینطور از نظر نوع داده، کمی است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان بیمارستان آیت‌ا... طالقانی ـ تهران به تعداد 250 نفر است. با استفاده از محاسبه حجم نمونه در معادلات ساختاری و روش نمونه‌گیری طبقه‌ای، 148 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده‌ها از سه پرسشنامه استاندارد سواد اخلاقی استو کوویچ و بگلی (2017 م.)، سکوت سازمانی ون‌داین (2003 م.) و جو اخلاقی ویکتور و کولن (1987 م.) استفاده شد. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها، توصیف داده‌ها از طریق نرم‌افزار SPSS 21 انجام شد و استنباط آماری داده‌ها از طریق مدل‌سازی معادلات ساختاری و به کمک نرم‌افزار Lisrel 8.80 انجام پذیرفت. ویژگی‌های فنی پرسشنامه شامل پایایی و روایی بررسی شد.

یافته‌ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است، جو اخلاقی به صورت مستقیم 56/0=β بر سواد اخلاقی اثرگذار است. جو اخلاقی به صورت مستقیم 68/0=β بر سکوت سازمانی اثرگذار است. سکوت سازمانی نیز به طور غیر مستقیم 71/0=β بر سواد اخلاقی تأثیرگذار است. در این رابطه زمانی که جو اخلاقی به عنوان متغیر میانجی وارد می‌شود، دارای قدرت بیشتری است. به عبارت دیگر می‌توان گفت سواد اخلاقی 56/0=β با نقش میانجی جو اخلاقی68/0=β موجب کاهش سکوت سازمانی 71/0=β کارکنان بیمارستان می‌شود.

ملاحظات اخلاقی: با آگاهی‌دادن به آزمودنی‌ها از فرایند پژوهش همچون عنوان و اهداف آن، رضایت کامل جهت اجرای تحقیق حاصل گردید.

نتیجه‌گیری: استنتاج یافته­ها گویای این موضوع می­باشد که مسائل اخلاقی با تأکید بر اهمیت شأن انسان و روابط انسانی مناسب باعث ایجاد محیطی امن برای بیان­ دیدگاه­ها و نظرات کارکنان می­باشد که به تبع آن عواقب و پیامدهای ناشی از سکوت سازمانی را کاهش می­دهد.

زمینه و هدف: وجود اخلاق در مدرسان دانشگاه باعث رشد، تعالی و بالندگی دانشجویان می‌شود. در همین راستا، این تحقیق به ارزیابی میزان پایبندی مدرسان دانشگاه فرهنگیان به اخلاق حرفه‌ای تدریس می‌پردازد.

مواد و روش‌ها: روش این تحقیق، توصیفی ـ پیمایشی بود. جامعه آماری همه دانشجویان پسر رشته آموزش ابتدایی در دانشگاه فرهنگیان فارس به تعداد 477 نفر بودند. حجم نمونه طبق فرمول کوکران 216 نفر تعیین گردید که با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی این تعداد نمونه از جامعه آماری استخراج گردید. ابزار مورد استفاده برای جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه اخلاق حرفه‌ای تدریس حیدری و همکاران (2018 م.) بود که روایی محتوایی آن توسط طراحان تعیین و ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 93/0 برآورد شد.

یافته‌ها: میانگین نظرات دانشجویان در مورد میزان پایبندی مدرسان دانشگاه فرهنگیان به مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای تدریس بالاتر از حد متوسط است، اما تا وضعیت مطلوب فاصله دارد (42/3, M=0001/0>p).

ملاحظات اخلاقی: درباره اهداف پژوهش، علت جمع‌آوری داده‌ها، محرمانه‌ماندن اطلاعات و هویت پاسخگویان توضیحات لازم داده شد و رضایت آگاهانه آنان جهت مشارکت در پژوهش اخذ گردید.

نتیجه‌گیری: اهتمام بیشتر و برنامه‌ریزی در زمینه ارتقای اخلاق حرفه‌ای تدریس بایستی مد نظر دست‌اندرکاران دانشگاه فرهنگیان قرار گیرد.

زمینه و هدف: دلبستگی شغلی یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای افزایش اثربخشی کارمندان است که این مهم می­تواند از طریق مولفه­های جو اخلاقی و معنویت در کار مورد امعان نظر قرار گیرد. از طرفی دلبستگی شغلی به کارکنان کمک می‌کند تا نسبت به کارشان بیشتر متعهد باشند. این پژوهش با هدف بررسی نقش جو اخلاقی و معنویت در کار بر دلبستگی شغلی کارکنان اداره کل آموزش و پرورش لرستان، انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نوعِ توصیفی ـ همبستگی و رگرسیون گام به گام بود. از میان 292 نفر کارکنان اداره کل آموزش و پرورش لرستان، 169 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبی انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها، از 3 پرسشنامه جو اخلاقی، معنویت در کار و دلبستگی شغلی استفاده گردید. برای تحلیل داده‌ها از روش‌های آماری توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام با نرم‌افزار SPSS 16 استفاده شد.

یافته‌ها: جو اخلاقی و معنویت در کار و ابعاد آن‌ها با دلبستگی شغلی رابطه مثبت معنی‌داری دارند. 3/21 درصد تغییرات دلبستگی شغلی کارکنان تحت تأثیر سه بعد مستقل، ابزاری و ضوابط از ابعاد جو اخلاقی است. همچنین 1/31 درصد تغییرات دلبستگی شغلی تحت تأثیر دو بعد کار معنادار و احساس همبستگی از ابعاد معنویت در کار است.

ملاحظات اخلاقی: صداقت، امانتداری و حفظ اصالت متون در این مقاله رعایت شده است.

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج تحقیق جو اخلاقی و معنویت در کار بر دلبستگی شغلی تأثیر دارند و از متغیرهای مهم مرتبط با آن محسوب می‌گردند.