جایگاه روابط خویشاوندی و صلة رحم در تعاملات خانوادگی روزمره: مطالعه شهروندان تهرانی
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 3 شماره 10 (1392),
18 September 2016
,
صفحه 117-162
https://doi.org/10.22037/bioeth.v3i10.13822
چکیده
نظرسنجی حاضر با هدف بررسی آگاهي شهروندان 18 سال و بالاتر تهرانی دربارة «جایگاه روابط خویشاوندی و صلةرحم در تعاملات خانوادگی روزمره» اجرا شده است. جامعه آماری ساکنین شهر تهران بوده و نمونههای این طرح از بین شماره تلفنهای مناطق 22 گانة شهرداری شهر تهران به صورت تصادفی و متناسب با جمعیت هر منطقه (با استفاده از روش نمونهگیری سهمیهای) انتخاب شده است. اين پژوهش با حجم نمونة 400 نفری انجام شده و براي تحليل دادهها از روش آمارهاي توصيفي و استنباطي استفاده به عمل آمده است.
یافتههای تحقیق نشان دادند که 65/6 درصد از پاسخگویان از طریق ديدار چهره به چهره، 26/1 درصد به صورت تلفنی، 6 درصد از طریق پيامک و 1 درصد از طریق ارسال نامه و ايميل با یکدیگر در ارتباط هستند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که 31/6 درصد از پاسخگویان حداقل هفتهای یکبار، 23/6 درصد هفتهای چند بار، 22/3 درصد هر روز، 3/14 درصد ماهانه، 5/5 درصد هرچند ماه یکبار و 2 درصد سالانه به دیدار فامیل درجه یکشان میروند. همچنین 0/3 درصد اصلاً به دیدار فامیل درجه یک نمیروند و 0/5 درصد از پاسخگویان زمان دیدارشان مشخص نیست.
نتایج به دستآمده حاکی از این است که 95/5 درصد از پاسخگویان معتقدند که میزان صله رحم و روابط و دید و بازدیدهای خانوادگی در جامعه کمتر شده است. 40/8 درصد از پاسخگویان علل کاهش صله رحم در جامعه را مشکلات اقتصادی و گرانی میدانند. 18/9 درصد گرفتاری و مشکلات زیاد مردم، 12/6 درصد نداشتن وقت و مشغلة کاری زیاد، 9/9 درصد چشم و هم چشمی، حسادت، تجملگرایی و زیادهخواهی مردم، 6/8 درصد پیشرفت فناوری و مدرن شدن زندگی و افزایش ارتباطات پیامکی، 3 درصد کمشدن محبت میان مردم، 2/2 درصد طولانی شدن راهها و ترافیک و 1/9 درصد دوری مردم از اسلام و کمرنگشدن عقاید دینی را از عوامل اصلی کاهش روابط خویشاوندی بیان کردهاند.
نتایج نشان داد که از بین 65 درصد پاسخگویانی که گفتهاند صله رحم را از طریق دیدار چهره به چهره انجام میدهند، اکثریت آنها یعنی 33/6 درصد روزهای تعطیل را برای این کار انتخاب میکنند. نتايج تحليل رگرسيون دربارۀ عوامل مؤثر بر میزان عمل به صله رحم نشان ميدهد که ضریب همبستگی چندگانه میزان عمل به صله رحم با ترکیب خطی متغیرهای برخورداری از حمایت اجتماعی و نگرش مثبت نسبت به صله رحم معادل 0/23 است.
- صله رحم؛ روابط خویشاوندی؛ حمایت اجتماعی
ارجاع به مقاله
مراجع
قرآن کریم
آمدی، عبدالواحد بنمحمد.(1389). غررالحکم: کلمات قصار امیرالمومنین (ع)، ترجمه محمدعلی انصاری، ج ۲، حدیث ۲۴۵۸، انتشارات امام عصر(عج).
ابراهیمی، امرالله.(1376). طرح پژوهشی بررسی رابطه بین صله رحم و اختلالات افسردگی. دانشکده علوم پزشکی دانشگاه اصفهان، اصفهان.
احمدی، محمدرضا.(1380). نقش صله رحم در بهداشت روانی، ماهنامه معرفت، مهر 1380، شماره 46 ص 29 تا 37.
استورا، بنيامين.(1377). تنيدگي يا استرس: بيماري جديد تمدن، ترجمة پريرخ دادستان، تهران، انتشارات رشد.
پورافكاري، نصرت الله.(1389). فرهنگ جامع روانشناسي و روانپزشكي(2). چاپ هفتم، فرهنگ معاصر؛ تهران.
تبریزی، علیرضا محسنی و اشرف راضی.(1386). حمایت اجتماعی و سلامت روانی. فصلنامه مطالعات جوانان، پاییز و زمستان 1386، شماره 10 و 11.
دلاور، علی.(1374). احتمالات و آمار کاربردی در روانشناسی و علوم تربیت، تهران: انتشارات رشد
دواس، دی.ای.(1382). پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
ديماتیو، ام. رابين.(١٣90). روانشناسی سلامت به ضمیمه نگرشی بر منابع اسلامی. ترجمه موسوي اصل، سيدمهدي و همکاران، چاپ چهارم، سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها (سمت).
راغب اصفهانی، حسین بن محمد.(1388). مفردات الفاظ القرآن، ترجمه رحیمی نیا، مصطفی، نشر سبحان.
رضایی، محمدمهدی.(1384). جایگاه صله رحم در فرهنگ اسلامی. فصلنامه گنجینه، اردیبهشت 1384، شماره 51، ص 53.
زکی، محمدعلی.(1387). پایایی و روایی مقیاس حمایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاههای اصفهان. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال چهاردهم، شماره 4، زمستان 1387.
سرمد، زهره، عباس بازرگان، الهه حجازی.(1384). روشهای تحقیق در علوم رفتاری، تهران: سمت.
سلطاني، ايرج.(1381). راهكارهاي عملي كاهش استرس در مديران و كاركنان، فصلنامه تدبير، دوره13، شماره 129 پاييز 1381.
شاملو، سعید. (1388). بهداشت روانی، اتشارات رشد، تهران.
شعاری نژاد، علی اكبر.(1388). روان شناسی رشد، نشر اطلاعات، تهران.
صفورایی پاریزی، محمد مهدی.(1388). صله رحم و کارآمدی خانواده، فصلنامه راه تربیت، پاییز 1388، شماره 9، صص 155 تا 166.
طباطبایی، سیدمحمدحسین.(1384). تفسیر المیزان، ج ۲، نشر آستان مقدسه حضرت معصومه (س).
عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه.(1415ق). تفسیر نورالثقلین، چاپ چهارم، ج2، انتشارات اسماعیلیان، قم.
علیپور، احمد.(1371). بررسی رابطه ویژگیهای شخصیتی حمایت اجتماعی با آسیبپذیری روانتنی در برابر استرس. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
علیپور، احمد. (1385). ارتباط حمایت اجتماعی با شاخصهای ایمنی بدن در افراد سالم : بررسی مدل تأثیر کلی. فصلنامه اندیشه و رفتار. سال دوازدهم، شماره 2.
غباري بناب، باقر؛ فقيهي، علي نقي؛ قاسمي پور، يدالله. (1386). آثار صله رحم از ديدگاه اسلام و روان شناسي و کاربردهاي تربيتي آن. دوفصلنامه تربيت اسلامي، سال ۳، شماره ۵، پاييز و زمستان ۱۳۸۶: ص ص ۱۱۴- ۸۱.
فیض كاشانی، محمدبن شاه مرتضی.(1384). المحجه البیضاء فی تذهیب الاحیاء، ج۳، به نقل از شهید ثانی، نشر حسنین.
قدسی، محمدعلی.(1382). بررسی جامعهشناختی رابطه بین حمایت اجتماعی و افسردگی. رساله دکتری. دانشگاه تربیت مدرس.
كلینی، محمدبن یعقوب.(1382). اصول كافی. ترجمه مصطفوی، سیدجواد، ج 2، موسسه الوفا.
مجلسی، محمد باقر.(1413 ق). بحارالانوار، بیروت: دارلاحیاء التراث العربی.
مجلسی، محمدباقر.(1388). بحار الانوار: آداب معاشرت، ج ۷۷، باب ۲، حدیث ۷، ترجمه محمدباقر کمرهای، جلد شانزدهم، نشر اسلامیه.
مزحجی، مریم.(1376). نظرسنجی از مردم تهران درباره صله رحم. سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامهای، تهران.
نراقی،ملا محمد مهدی.(1370). جامعه السعادات، ترجمه جلالالدین مجتبوی، تهران: حکمت.
نهج البلاغه. ترجمه محمدی، سید کاظم و دشتی، محمد.(1381)، مجموعه آشنایی با نهجالبلاغه(1)، قم: نشر امام علی(ع).
- چکیده مشاهده شده: 672 بار
- PDF دانلود شده: 233 بار