مقالات پژوهشی اصیل


عوامل راهبردی مدیریت پسماند، آگاهی و مشارکت شهروندان منطقه سه شهرداری تهران

قاسم قنبری, شهنام عرشی, مهدی کمری, مریم سروش زاده (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 2 شماره 3, 23 August 2015, صفحه 149-156
https://doi.org/10.22037/ch.v2i3.9688

چکیده

زمینه و هدف: بر طرف نمودن مشكلات ناشي از پسماندهای جامد خانگی و مديريت آن بدون همكاري مستمر شهروندان به عنوان توليدكنندگان اصلی زباله، امری غیر ممکن است. این مطالعه با هدف تعیین عوامل راهبردی طرح تفکیک پسماندهای جامد خانگی در مبدا و میزان آگاهی و مشارکت شهروندان در این طرح انجام شد.

روش و مواد: در این مطالعه توصيفي- مقطعی با 640 شهروند ساکن منطقه سه تهران مصاحبه به عمل آمد. به منظور ارزیابی عوامل راهبردی درونی و بیرونی این طرح از ماتریس عوامل محیطی داخلی و عوامل محیطی خارجی استفاده گردید.

یافته ها: از افراد شرکت کننده در مطالعه 517 (8/80%) نفر از این طرح آگاهی داشتند و 383 (9/59%) نفر در این طرح مشارکت فعال داشتند. میزان مشارکت در رده سنی 35-45 سال بیش از دیگر رده های سنی بود. از میان شرکت کنندگان 628 (1/98%) نفر از ارتباط بین اجرای این طرح و ارتقاء وضعیت بهداشتی در محیط زیست به خوبی مطلع بودند. همچنین این طرح در منطقه 3 تهران از نظر عوامل داخلی و خارجی مناسب ارزیابی گردید.

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که شهروندان منطقه سه تهران از این طرح به خوبی آگاهی دارند. همچنین ارزیابی عوامل درونی و بیرونی طرح مؤید وجود پتانسیل بالای افزایش میزان مشارکت مردم در این طرح می باشد.

مقايسه سلامت روان، شادکامي و کنترل هيجاني نوجوانان مراکز نگهداري بهزيستي با نوجوانان عادي

آناهیتا خدابخشی کولایی, لیلا باوی (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 2 شماره 3, 23 August 2015, صفحه 157-164
https://doi.org/10.22037/ch.v2i3.9893

مقدمه و هدف: تحقيقات بسياري نشان دادند امکان ابتلا به اختلالات رواني در نوجوانان مقيم مراکز نگهداري بالا مي باشد. بنابراين، هدف پژوهش حاضر بررسي سلامت روان، شادکامي و کنترل هيجاني نوجوانان مراکز نگهداري بهزيستي مي باشد.  

مواد وروش ها: پژوهش حاضر، از نوع علي-مقايسه اي است. 80 نوجوان از مراکز نگهداري به شيوه نمونه گيري هدفدار و 80 نوجوانان عادي مشغول به تحصيل به شيوه نمونه گيري خوشه اي تصادفي از استان البرز انتخاب شد. تحليل آماري  با استفاده از تي مستقل انجام شد. پرسشنامه هاي تحقيق شامل پرسشنامه کنترل هيجان، پرسشنامه سلامت عمومي، پرسشنامه شادکامي آکسفورد مي باشد.

يافته ها: تفاوت معناداري در سلامت روان، شادکامي و کنترل هيجاني نوجوانان مراکز نگهداري بهزيستي در دو گروه نوجوانان مشاهده شد (p<0.0.5).

نتيجه گيري: نتايج نشان داد که مراکز نگهداري سطح سلامت رواني، شادکامي و کنترل هيجاني را در نوجوانان کاهش مي دهد. لذا، مشاوران در جهت بالابردن سلامت رواني نوجوانان مراکز نگهداري بايد به اين عوامل در مداخلات درماني خود توجه داشته باشند.

بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی در کودکان حادثه دیده مراجعه کننده به بیمارستان های آیت الله موسوی و ولیعصر زنجان

مریم حسنی ها, مهدیه خدابنده لو, فاطمه اسکندری, سعیده مظلوم زاده (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 2 شماره 3, 23 August 2015, صفحه 165-171
https://doi.org/10.22037/ch.v2i3.9546

زمینه و هدف: حوادث یکی از علل منجر به مرگ و ناتوانی است که برای بیماران و همراهـان آنها هزینه های مالی و عاطفی هنگفتی به همراه دارد . این مطالعه با هدف تعییـن عوامل اجتماعی اقتصادی در کودکان حادثه دیده مراجعه کننده به بیمارستان های آیت الله موسوی و ولیعصر زنجان انجام شد.

روش و مواد: در این مطالعه مقطعـی 650 نفر از کلیـه کودکان زیر 15 سال که به علت انواع حوادث به بیمارستان های
آیت الله موسوی و ولیعصر زنجان مراجعه کرده بودند، به طور تصـادفی انتخاب و وارد مطالعه شدند. اطلاعات مربوط به مشخصات فردی و ویژگی های اجتماعی – اقتصادی آن ها مانند جنس، سن، نوع حادثه، سن والدین، تحصیلات و شغل والدین، محل سکونت، درآمد خانواده و وضعیت مسکن جمع آوری شد و با استفاده از شاخص های مرکزی و پراکندگی، جداول فراوانی و تست آماری کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: از 650 نفر کودک حادثه دیده 5/61% پسر و 5/38% دختر بودند. میانگین (انحراف معیار) سنی این کودکان 8/7 (3/4) سال و دامنه سنی آنها بین 6 ماه و 15 سال بود. 385 نفر از کودکان (2/59%) ساکن شهر و 265 نفر (8/40%) ساکن روستا بودند. بیشترین موارد حادثه در کودکانی که پدران کارگر، مادران خانه دار و یا پدر و مادر با سطح تحصیلات پایین داشتند، رخ داده بود. همچنین فراوانی حوادث در کودکان، با درآمد خانواده، تراکم جمعیت و شاخص وضعیت اقتصادی خانواده ارتباط معنی دار داشته است.

نتیجه گیری: نتایج این مطالعه اهمیت اجرای برنامه های آموزشی برای گروه های هدف مانند دانش آموزان و والدین آنها به ویژه خانواده های با وضعیت اجتماعی اقتصادی پایین در جهت کاهش عوامل خطر ساز حادثه از محیط زندگی کودک را در پیشگیری از حوادث روشن می سازد.

 

رابطه ادراک از عدالت سازمانی و تعهد سازمانی با رضایت شغلی کارکنان مرکز بهداشت شمال تهران

محمحسین صافی, فریما محمدی, شهنام عرشی (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 2 شماره 3, 23 August 2015, صفحه 172-181
https://doi.org/10.22037/ch.v2i3.11328

زمینه و هدف: امروزه، سازمان ها برای دستیابی به کارایی و اثربخشی بیشتر و در نهایت رسیدن به اهداف تعیین شده شان ناگزیرند به منابع انسانی خود توجه کافی نمایند و با توجه به اهمیت رفتارهای مطلوب در سازمان ها و تأثیر آن در نگرش و ادراک کارکنان، ضروری است به نحوه رفتار با پرسنل و نیاز آنها دقت ویژه گردد. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه ادراک از عدالت سازمانی و تعهد سازمانی با رضایت شغلی کارکنان مرکز بهداشت شمال تهران انجام شد.

روش و مواد: این مطالعه به روش توصیفی تحلیلی با مشارکت 259 نفر از کارکنان دارای حداقل شش ماه سابقه کار در مرکز بهداشت شمال تهران انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها شامل سه پرسشنامه رضایت شغلی، عدالت سازمانی و تعهد سازمانی بود. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزاز SPSS-18 و از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t برای گروه های مستقل و رگرسیون استفاده شد.

یافته ها: میانگین (انحراف معیار) رضایت شغلی کارکنان 1/50 (3/12)، ادراک از عدالت سازمانی 4/66 (1/17) و تعهد سازمانی کارکنان 3/61 (7/5) از 100 بود. نتایج ضریب همبستگی نشان از ارتباط مثبت و معنی دار بین عدالت سازمانی و تعهد سازمانی با رضایت شغلی داشت. همچنین مؤلفه های تعهد عاطفی و تعهد هنجاری با رضایت شغلی دارای ارتباط معنی داری بود و تمامی مؤلفه های عدالت سازمانی با رضایت شغلی ارتباط مثبت و معنی داری داشتند. عدالت سازمانی و تعهد سازمانی قادر به پیش بینی رضایت شغلی کارکنان می باشند. اما مؤلفه های عدالت رویه ای و عدالت توزیعی قادر به پیش بینی رضایت شغلی نبوده و تنها عدالت تعاملی می تواند رضایت شغلی را پیش بینی نماید. تعهد عاطفی و تعهد هنجاری نیز قادر به پیش بینی رضایت شغلی بودند و مؤلفه تعهد مستمر نمی توانست رضایت شغلی را پیش بینی نماید.

نتیجه گیری: با توجه به همبستگی عدالت سازمانی و تعهد سازمانی با رضایت شغلی، مدیران می توانند با استفاده از روش های کارآمد از قبیل: مدیریت مؤثر، احترام و برخورد صادقانه با پرسنل، رعایت انصاف در پرداخت ها، آموزش های ضمن خدمت، تقسیم کار بر مبنای لیاقت و شایستگی و غیره درجهت افزایش تعهد، ادراک از عدالت و رضایت شغلی کارکنان اقدام و بر نحوه بروز رفتار آنان اثر گذاشته و موجب افزایش کارایی و اثربخشی بیشتر آنها در جهت اهداف سازمان گردند.

پدیدارشناختی تجارب زیسته دختران فراری ساکن کانون اصلاح و تربیت در مورد تجربیات ذهنی

مریم فلاحت پیشه, مجتبی حبیبی عسگرآباد, منصوره السادات صادقی, محمود شمشیری (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 2 شماره 3, 23 August 2015, صفحه 182-192
https://doi.org/10.22037/ch.v2i3.11146

زمینه و هدف: با توجه به رشد روزافزون فرار از خانه در دختران و پیامدهای منفی این پدیده، بررسی عمیق‌تر این مسأله در ایران، حائز اهمیت است. پژوهش حاضر با هدف تعیین پدیدارشناختی تجارب زیسته دختران فراری ساکن اصلاح و تربیت در مورد تجارب ذهنی آنها انجام شد.

روش و مواد: در این پژوهش، 12 دختر ساکن در کانون اصلاح و تربیت شهر تهران، به عنوان مشارکت‌کننده، توسط مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بررسی شدند. پس از آن، داده‌های حاصل از مصاحبه، با رویکرد پدیدارشناسی تفسیری و با روش
Van Manen، تحلیل شدند.

یافته ها: سه زیر مضمون اصلی تحت عنوان درهم‌تنیدگی احساسات منفی، غیرانسان‌انگاری، و هویت زنانگی بود. برای هر یک از این زیرمضمون‌ها نیز، واحدهای معنایی حمایت‌کننده از آن زیرمضمون، در نظر گرفته شد.

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد، لازم است تا عواطف منفی تجربه شده توسط نوجوان، سردرگمی و بحران هویت وی، و حس تحقیری که ناشی از مورد ناانسان‌انگاری واقع شدن در زمان اعمال خشونت توسط خانواده است، توسط آزمون‌های مناسب در مدارس، به عنوان عوامل خطر برای فرار مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان با مداخله به هنگام، از فرارهای انجام نشده، پیشگیری به عمل آورد.

بررسی وضعیت و علل مصرف تنقلات کم ارزش در ایران و پیشنهاد مداخلات برای کاهش مصرف

بهزاد دماری, سهند ریاضی اصفهانی, مریم حاجیان, آرزو رضازاده (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 2 شماره 3, 23 August 2015, صفحه 193-204
https://doi.org/10.22037/ch.v2i3.11219

زمینه و هدف: مصرف تنقلات کم ارزش در ایران به طور نگران کننده ای رو به افزايش است. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت و علل مصرف تنقلات کم ارزش در ایران و پیشنهاد مداخلات برای کاهش مصرف انجام شد.

روش و مواد: در این مطالعه کیفی، ابتدا مستندات معتبر با جستجو در بانک های اطلاعاتی و با استفاده از کلید واژه های مرتبط با موضوع جمع آوری و نکات کلیدی آنها وارد چک لیست شده و پس از شناسایی و اولویت بندی ذینفعان از طریق تحلیل، در غالب یک پرسشنامه در اختیار ذینفعان قرار گرفت. روش کار کیفی به صورت دلفی بود. به این صورت که پرسشنامه ها به صورت ایمیل برای ذینفعان فرستاده شده و از آنها برای انتخاب و اولویت بندی مشکلات و مداخلات لازمه سوال شده و بعد از سه راند اجماع حاصل شد.

یافته ها: مطالعه نشان داد که متوسط مصرف تنقلات کم ارزش درخانورهای ایرانی به ویژه در کودکان و نوجوانان بالا بود و مهم ترین عوامل افزایش مصرف شامل دسترسي وسيع، قیمت پایین، تأثیر رسانه ها، ترجيح مزه، تنوع و جذاب بودن، الگو پذیری از همسالان، آگاهي ناكافی و تغییر شیوه زندگی بود. مداخلات پیشنهاد شده توسط ذینفعان شامل خلق محيط حمايتي ازجمله مداخلات آموزشي، افزايش دسترسي به تنقلات سالم وکنترل تبليغات مواد غذايي در رسانه ها و اعمال تغییرات اساسی در اولویت گذاری حمایت های وزارت صنعت و معدن به سمت صنایع تولید کننده میان وعده های سالم بود.

نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، درراستاي سياست گذاري عمومي، ارائه نتایج حاصل از این مطالعه به صورت یک برگه حمایتی به سیاستگذاران حوزه بهداشتی، ادغام دربرنامه های عملیاتی وزارت بهداشت و آموزش و پرورش، رسانه ای نمودن آنها و برگزاری جلسه جلب حمایت باتولید کنندگان غذاهای جایگزین پیشنهاد می گردد.