سلامت اجتماعی

زمینه و هدف: با توجه به نقش ویژه عوامل اقتصادی اجتماعی بر سلامت، بدیهی است بخشی از وظیفه مجلات علوم پزشکی پرداختن به چنین موضوعاتی است. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان پرداختن به موضوعات اقتصادی اجتماعی به طور خاص اقتصاد مقاومتی در میان مجلات علوم پزشکی کشور انجام پذیرفت.

روش و مواد: این مطالعه مقطعی، برای یک دوره دو ساله روی کلیه مقالات فارسی منتشره در مجلات دانشگاه های علوم پزشکی کشور تا انتهای سال 1392 انجام پذیرفت. عناوین، چکیده و کلیدواژه کلیه مقالات از حیث به کارگیری واژه هایی مانند اقتصاد، اقتصاد اسلامی و اقتصاد مقاومتی مورد جستجو قرار گرفتند. به منظور استخراج داده ها از فرم جمع آوری ویژه ای متناسب با اهداف پژوهش و جهت پردازش داده ها از شاخص های آمار توصیفی استفاده شد.

یافته ها: بررسی 13101 مقاله در 125 نشریه وابسته به 47 دانشگاه علوم پزشکی نشان داد که 27 (2/0%) مقاله از کل مقالات، در ارتباط با اقتصاد منتشر گردید که البته هیچیک در مورد اقتصاد اسلامی و اقتصاد مقاومتی نبود. بیش از سه چهارم مقالات (96%) برگرفته از یک پژوهش اصیل بودند. همچنين، بیش از نیمی از پژوهش ها (8/51 درصد) توسط پرسشنامه یا مصاحبه انجام پذیرفتند.

نتیجه گیری: با توجه به تأثیر زیاد عوامل اقتصادی اجتماعی بر سلامت، ضرورت توجه بیشتر اساتید و دانشجویان به پژوهش های گسترده تر در این زمینه احساس می شود.

زمینه و هدف: بيماري عروق کرونري يکي از عمده­ترين علل مرگ مي­باشد که رابطه قوي با مشکلات روانشناختي به ويژه خشم دارد. علاوه­براين، کيفيت خواب در بين بيماران عروق کرونري پايين مي­باشد. بنابراين، هدف پژوهش حاضر بررسي تأثيرگروه درماني آموزش مديريت خشم، برکيفيت خواب و خشم بيماران کرونري قلبي مي باشد.

روش و مواد: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمايشي با پيش و پس آزمون است. 30 بيمار مرد مبتلا به عروق کرونري قلب با روش نمونه گيري هدفدار از بيمارستان امام جعفر صادق (ع) شهرستان اليگودرز در سال 94-1393 انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. درمان گروهي مديرت خشم در طول هشت جلسه (هفته اي يک جلسه، هر جلسه به طور متوسط 90 دقيقه) با مشارکت گروه آزمايش انجام شد. ابزار تحقيق شامل شاخص کيفيت خواب پیتزبورگ (PSQI) و پرسشنامه خشم اسپيلبرگر (2-STAXI) بود. تحليل آماري با استفاده از تحليل کواريانس انجام شد.

یافته ها: تفاوت معناداري بين نمرات ميانگين پيش و پس از آزمون گروه آزمايش در کيفيت خواب 0.001)=P) و خشم (0.001=P) با حذف اثر پس­آزمون وجود دارد.

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که گروه درماني مديريت خشم با کاهش ميزان خشم و بهبود کيفيت خواب
مي­تواند به عنوان مداخله روانشناختي دربيماران مبتلا به عروق کرونري قلب مورد توجه قرار گيرد.

زمینه و هدف: ایدز بیماری است که می تواند مشکلات گوناگون روان­شناختی به همراه داشته باشد. از طرفی واقعیت درمانی از جمله درمان­هایی است که برای درمان افراد مبتلا به بیماری­های رفتاری، به کار گرفته شده است. بنابراین این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی واقعیت درمانی بر کاهش اضطراب و افزایش امید به زندگی در بیماران مبتلا به HIV مثبت انجام شد.

روش و مواد: این مطالعه به روش نیمه تجربی با مشارکت بیماران HIV مثبت مراجعه کننده به مرکز بیماری های رفتاری شبکه بهداشت شمیرانات که دامنه اضطراب ایشان متوسط و بالاتر بود، انجام شد. 30 نفر به روش نمونه گیری داوطلبانه دردسترس انتخاب و 15 نفر در گروه آزمایش و شاهد به صورت تصادفی قرار گرفتند. گروه آزمایش آموزش واقعیت درمانی را در طی 10 جلسه و هر هفته یک جلسه دریافت نمودند، ولی گروه شاهد هیچ مداخله ای را دریافت ننمودند. پرسش­نامه های امید به زندگی Miller و اضطراب Beck برای شرکت کنندگان تکمیل شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون کوواریانس و نرم افزار SPSS-16 تجزیه و تحلیل شدند.

یافته ها: میانگین (انحراف معیار) سن شرکت کنندگان در گروه آزمایش 9/38 (9/6) و گروه شاهد 5/39 (2/5) بود. میانگین (انحراف معیار) نمره اضطراب بعد از مداخله در گروه آزمایش 5/16 (5/7) کمتر از گروه شاهد 0/24 (8/2) بود (001/0>P) و نمره امید به زندگی بعد از مداخله در گروه آزمایش 4/122 (7/14) بیشتر از گروه شاهد 9/98 (3/13) بود (001/0>P).

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد آموزش واقعیت درمانی بر کاهش اضطراب و افزایش امید به زندگی بیماران مبتلا به HIV مثبت تأثیر دارد.

زمینه و هدف: با توجه به افزایش روزافزون مصرف مواد مخدر در کشور، مطالعات هر چه بیشتر در مورد این پدیده، ضرروی به نظر می رسد. هدف مطالعه حاضر، تعیین روایی و پایایی و ساختار عاملی تأییدی آزمون غربالگری مصرف مواد بود.

روش و مواد: این مطالعه به صورت همبستگی انجام شد. گروه نمونه‌ شامل 381 نفر (143 زن و 238 مرد) بودند که با روش نمونه‌گيري خوشه­ای چند مرحله­ای از مناطق دو، شش و 12 تهران انتخاب شدند و سپس از بین هر منطقه، شش مرکز ترک اعتیاد به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه آزمون غربالگری مصرف مواد بود. روايي همگرای این مقیاس به­ترتیب با استفاده از مقیاس­های ارزیابی مشکلات مصرف مواد بیماران روان­پزشکی و پرسشنامه پیش­بینی بازگشت یا عود بررسی شد.

یافته ها: مقياس غربالگری مصرف مواد در ساختار عاملی مرتبه اول با استفاده از تحليل عاملي تأییدی مورد تأييد قرار گرفت. همین­طور این مقیاس از همسانی درونی مناسبی برخوردار بود (آلفای کرونباخ، 9/0 و پایایی باز آزمایی در فاصله یک هفته­ای، 8/0). از سوی دیگر این سازه با مقیاس­ ارزیابی مشکلات مصرف مواد بیماران روان­پزشکی و پرسشنامه پیش­بینی بازگشت یا عود از همبستگی مثبت و معنادار برخوردار بود (01/0< P).

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که مقیاس غربالگری مصرف مواد از روایی و پایایی مناسبی در جامعه ایرانی برخوردار است. می­توان گفت این مقیاس ابزار خودگزارش­دهی مفید و کارآمد برای اهداف پژوهشی و هم­چنین اعتیاد است. 

زمینه و هدف: باقی مانده سموم کشاورزی در محصولات بر سلامت تأثیر منفی گذاشته و منجر به افزایش بیماری هایی نظیر سرطان می شود. مصرف بی رویه آفت کش ها در ایران به دلایل مختلف بوده از جمله عدم آگاهی کشاورزان، مصرف سموم ارزان و بی کیفیت و وجود فروشگاه های غیرمجاز درنتیجه کلیه فرایند مدیریتی کنترل مصرف آفت کش ها در کشور نیاز به مداخله و ارتقا کیفی دارد. اين مطالعه با هدف تدوین برنامه مبتنی بر شواهد جهت کاهش و اصلاح مصرف آفت کش ها در سطح ملی انجام گرفت.

روش و مواد: جهت تدوین سند سیاستی، مستندات بالادستی و مطالعات مرتبط جستجو و پس از ارزیابی منتقدانه، اعتبارسنجی شده و جهت تشخیص و توصیف مشکل استفاده شدند. سپس با اولویت بندی عوامل مؤثر بر مشکل، یک مدل مفهومی استخراج گردید و در مورد آن از اعضای پانل نظرسنجی کیفی به روش تحلیل محتوا به عمل آمد. بر اساس نمرات چک لیست ها در جلسات بحث گروهی متمرکز، پیش نویسی از گزینه های سیاستی مبتنی بر شواهد تهیه شد که پس از بررسی به لحاظ قابلیت اجرا و اثربخشی مورد توافق اجماعی قرار گرفت.

یافته ها: شش مداخله "گسترش کشاورزی ارگانیک"، "افزایش نظارت بر واردات سموم و آفت کش ها"، "تجهیز آزمایشگاه ها و به کارگیری دانش روز با مشارکت بخش خصوصی"، "آموزش در راستای افزایش اگاهی کشاورزان"، "بازنگری قوانین موجود و عملیاتی ساختن آن ها" و"ايجاد و اعمال نظام شناسه دار کردن محصولات و تقويت نظام نظارت" شناسایی شدند.

نتیجه گیری: گزینه های پیشنهادی همسو بوده و به منظور افزایش تأثیر سیاست ها، استفاده از رویکرد تلفیقی از هر شش گزینه توصیه می شود.

زمینه و هدف: سازمان ها برای دستیابی به کارایی و اثربخشی بیشتر و در نهایت رسیدن به اهداف تعیین شده شان ناگریزند به منابع انسانی خود توجه کافی نمایند و با توجه به اهمیت رفتارهای مطلوب در سازمان ها و تأثیر آن در نگرش و ادراک کارکنان، ضروری است به نحوه رفتار با پرسنل و نیاز آنها دقت گردد. این مطالعه با هدف تعیین رابطه رضایت شغلی با سبک های مدیریت تعارض و فرسودگی شغلی کارکنان مرکز بهداشت شمال تهران انجام شد.

روش و مواد: این مطالعه به روش توصیفی تحلیلی با مشارکت 224 نفر از کارکنان، با حداقل شش ماه سابقه کار انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها شامل سه پرسشنامه رضایت شغلی، مدیریت تعارض و فرسودگی شغلی بود. جهت تجزیه و تحلیل
داده ها از نرم افزار SPSS-18 و از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t برای گروه های مستقل استفاده شد.

یافته ها: یافته ها نشان از ارتباط مثبت و معنی دار بین رضایت شغلی و سبک راه حل گرایی داشت. بین سبک کنترل و رضایت شغلی رابطه معکوس معنی دار مشاهده شد. سبک عدم مقابله با رضایت شغلی ارتباط معنی دار نداشت و سه مؤلفه فرسودگی شغلی (خستگی عاطفی، مسخ شخصیت، فقدان موفقیت فردی) با رضایت کلی ارتباط معکوس و معنی دار داشتند. بین سبک راه حل گرایی و خستگی عاطفی ارتباط معکوس معنی دار مشاهده شد.

نتیجه گیری: باتوجه به همبستگی بین رضایت کارکنان با فرسودگی شغلی، سبک های کنترل و راه حل گرایی در بین آنها، مدیران می توانند از روش های کارآمد از قبیل: پرداخت حقوق و مزایا متناسب با توانایی و تجربه کاری، تأمین امکانات آموزشی و ارتقا شغلی، احترام و برخورد صادقانه، تشویق و قدرانی مناسب و به هنگام، تقسیم کار بر مبنای لیاقت و شایستگی، ارزشیابی عملکرد کارکنان و ارایه بازخورد صحیح اقدام و بر نحوه بروز رفتار آنان اثر گذاشته و موجب افزایش کارایی و اثربخشی بیشتر کارکنان در جهت اهداف سازمانی گردند.