مقالات پژوهشی اصیل


رابطه سبک زندگی و سرمایه‌های روانشناختی با ادراک از بیماری در مبتلایان به مولتیپل اسکلروزیس

فاطمه درمنکی فراهانی, اشرف السادات گیتی قریشی (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 11 شماره 4, 8 ژوئن 2025, صفحه 1-9
https://doi.org/10.22037/ch.v11i4.31825

زمینه و هدف: ادراک از بیماری می تواند بر پیامدهای بالینی و روانی اجتماعی بیماری و کیفیت زندگی بیماران تأثیر بگذارد. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه سبک زندگی و سرمایه‌های روانشناختی با ادراک از بیماری در مبتلایان به مولتیپل اسکلروزیس انجام شد.

روش و مواد: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی با مشارکت 360 نفر از بیماران انجمن مولتیپل اسکلروز ایران و بیمارستان سینای تهران در سال 1402 انجام شد. مشارکت کنندگان به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزار
 جمع آوری داده ها پرسشنامه های سبک زندگی لعلی و همکاران، سرمایه‌های روانشناختی Luthans و ادراک از بیماری Broadbent و همکاران بودند. داده ها با استفاده از آزمون رگرسیون چند متغیره در نرم افزار SPSS-26 تجزیه و تحلیل شدند.

یافته ها: از شرکت کنندگان در مطالعه 110 (6/30%) نفر مرد و 250 (4/69%) نفر زن بودند. میانگین (انحراف معیار) سن شرکت کنندگان در مطالعه (2/9) 1/32 سال بود. سبک زندگی قادر است 55% از تغییرات در ادراک از بیماری را تبیین نماید. افزایش در مؤلفه­های سلامت جسمانی (340/0=β)، ورزش و تندرستی (269/0=β)، کنترل وزن و تغذیه (180/0=β)، پیشگیری از بیماری ها (241/0=β)، سلامت روانشناختی (174/0=β)، سلامت اجتماعی(152/0=β)، سلامت معنوی (102/0=β)، اجتناب از داروها و مواد مخدر (170/0=β)، پیشگیری از حوادث (136/0=β) و سلامت محیطی (120/0=β) متغیر ادراک بیماری را به طور معنی داری افزایش دادند (001/0>P). همچنین، سرمایه­های روانشناختی قادر است 30% از تغییرات در ادراک از بیماری را تبیین نماید. افزایش در مؤلفه های امید (182/0=β)، تاب‌آوری (236/0=β)، خوش‌بینی (160/0=β)، و خودکارآمدی (221/0=β)، متغیر ادراک از بیماری را به طور معنی داری افزایش دادند (001/0>P).

نتیجه‌گیری: مطالعه نشان داد با بهبود سبک زندگی و سرمایه‌های روانشناختی در مبتلایان به مولتیپل اسکلروزیس ادراک از بیماری آنها بهبود می یابد.

کامنتری


معرفی پروژه بار جهانی بیماری‌ها، آسیب‌ها، عوامل خطر و پی‌آمدها: تاریخچه 30 ساله

سعید صفیری, علی اصغر کلاهی (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 11 شماره 4, 8 ژوئن 2025, صفحه 10-24
https://doi.org/10.22037/ch.v11i4.31474

مطالعه بار جهانی بیماری GBD) Global Burden of Disease Study) در سال 1991 با هدف ارائه ارزیابی‌های به موقع، معتبر و مرتبط با پیامدهای حیاتی سلامت آغاز شد. این مطالعه یک منبع جهانی، منطقه ای و ملی برای تخمین بار بیماری‌ها در طول زمان می‌باشد. با اینکه GBD محدودیت های زیادی دارد، ولی بدون‌شک تا اینجا توانسته است که با به‌دست آوردن اطلاعات پایه، نیازهای پژوهشگران، سیاست‌گذاران نظام سلامت و دولت‌ها را تأمین نماید و نگرش آنها را به مفهوم سلامت با دید جهانی تغییر دهد. همچنان تلاشی پویا، تکراری و دقیق برای ارائه اندازه‌گیری سلامت در آینده برای طیف وسیعی از ذینفعان وجود خواهد داشت. داده‌ها هر سال به‌طور مستمر به‌روزرسانی شده و هر دو سال یک‌بار آخرین آمار و روند زمانی بیماری‌ها و آسیب‌ها از سال 1990 در قالب مقالات ارائه می شود. از آنجائی‌که در این مقالات باربیماری‌ها، آسیب‌ها و عوامل‌خطر برحسب توزیع جهانی، منطقه‌ای، کشوری و برای بعضی از کشورها از جمله ایران در سطح استانی ارائه می شود، تصمیم گرفتیم برای آشنایی فارسی زبان‌ها مقاله The Global Burden of Disease Study at 30 years را که توسط Christopher J L Murray بنیانگذار و مدیر پروژه GBD منتشر شده است، معرفی نمائیم، تا از این طریق امکان استفاده حداکثری از مقالات ارزشمند در حوزه آمار و شاخص های سلامت برای فارسی‌زبانان به‌خصوص دانشجویان فراهم شود. چون هدف این مقاله کامنتری معرفی یک مقاله منتشر شده می‌باشد، فقط منابعی ذکر شده است که برای مطالعه مستقل ضروری است. برای مشاهده همه منابع می‌توانید به مقاله اصلی 10.1038/s41591-022-01990-1 مراجعه نمائید.