مقالات پژوهشی اصیل


اثربخشی طرحواره درمانی گروهی بر سازگاری و صمیمیت زناشویی زوجین شهر کرمان

شیفته شهابی, غلامرضا ثناگوی محرر (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 6 شماره 3, 23 شهریور 2019, صفحه 236-243
https://doi.org/10.22037/ch.v6i3.22565

زمینه و هدف: طرحواره درمانی یکی از درمان های مؤثر در زمینه روابط زوجین از قبیل سازگاری و صمیمیت زناشویی است. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی طرحواره درمانی گروهی بر سازگاری و صمیمیت زناشویی زوجین شهر کرمان بود.

روش و مواد: این پژوهش از نوع نیمه تجربی و با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر کرمان بودند. برای انتخاب نمونه این پژوهش از روش در دسترس استفاده شد و تعداد 60 نفر (30 زوج) انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر کدام شامل 30 نفر) قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه صمیمیت زناشویی و مقیاس سازگاری زناشویی بود. برای تحلیل داده ها، آزمون تحلیل تحلیل کوواریانس چند متغیره با استفاده از نرم افزار SPSS-22 به کار رفت.  

یافته ها: میانگین (انحراف معیار) سن شرکت کنندگان 5/39 (1/6) سال بود که دامنه سنی از 29 تا 53 سال را شامل می شد. نمره سازگاری زناشویی در پیش آزمون گروه آزمایش از (5/6) 2/83 به (1/9) 2/96 در پس آزمون رسید (001/0>P) و نمره صمیمیت زناشویی از (2/4) 8/15 در پیش آزمون به (2/4) 1/21 در پس آزمون افزایش یافت (001/0>P). افزایش نمرات مشارکت کنندگان در هر دو متغیر مورد مطالعه، در گروه آزمایش بیشتر از گروه گواه بوده است.

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که رویکرد طرحواره درمانی می تواند صمیمیت زناشویی و سازگاری زناشویی زوج ها را افزایش بخشد.

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سازگاری اجتماعی و افسردگی دانش آموزان دختر دارای اختلال یادگیری خاص مقطع متوسطه شهر ساری

مریم عنایتی شبکلایی, یار علی دوستی, بهرام میرزائیان (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 6 شماره 3, 23 شهریور 2019, صفحه 244-252
https://doi.org/10.22037/ch.v6i3.24905

زمینه و هدف: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یکی از روش های افزایش سازگاری اجتماعی و بهبود افسردگی در دانش آموزان دارای اختلال یادگیری است. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سازگاری اجتماعی و افسردگی دانش آموزان دختر دارای اختلال یادگیری مقطع متوسطه اول شهر ساری انجام شد.

روش و مواد: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. از بین کلیه دانش آموزان دختر دارای اختلال یادگیری مقطع متوسطه اول شهر ساری، تعداد 60 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند و مداخله برای گروه آزمایش اجرا شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه سازگاری اجتماعی و افسردگی جمع آوری شدند و با روش تحلیل کواریانس و نرم افزار SPSS-21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.  

یافته ها: ميانگين (انحراف معیار) سن گروه آزمايش (4/0) 5/16 و گروه گواه (7/0) 1/16 سال بود. مطالعه نشان داد که میانگین (انحراف معیار) افسردگی در پیش آزمون گروه آزمایش از (2/3) 4/20 به ترتیب به (1/3) 2/12 و (7/2) 1/12 در پس-آزمون و پیگیری کاهش یافت (001/0>P) اما در گروه گواه تفاوتی دیده نشد. میانگین (انحراف معیار) سازگاری اجتماعی در پیش آزمون گروه آزمایش از (4/3) 1/12 به ترتیب به (2/3) 4/19 و (7/3) 6/19 در پس آزمون و پیگیری افزایش یافت (001/0>P) اما گروه گواه تفاوت آماری معنادار نشان نداد.

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد موجب افزایش سازگاری اجتماعی و بهبود افسردگی در دانش آموزان دختر دارای اختلال یادگیری مقطع متوسطه اول شد.

مقایسه اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و روان درمانی کوتاه مدت راه حل محور بر اضطراب درد و پذیرش خود بیماران مبتلا به سرطان پستان

ام البنین باقرنژاد, رمضان حسن زاده, قدرت الله عباسی (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 6 شماره 3, 23 شهریور 2019, صفحه 253-263
https://doi.org/10.22037/ch.v6i3.24183

زمینه و هدف: سرطان پستان جنبه‌های مختلف سلامت روان را به مخاطره می‌اندازد و به علت اختلال در تصویر ذهنی فرد از جسم خودش تنش روانی را تشدید و سلامت روانی فرد را با چالش روبه رو می‌کند. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و روان درمانی کوتاه مدت راه حل محور بر اضطراب درد و پذیرش خود بیماران مبتلا به سرطان پستان بود.

روش و مواد: روش پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماري پژوهش حاضر شامل كلیه بیماران مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به مراکز درمانی و بیمارستان های شهر بابل و بابلسر در سال 1397 بودند. 90 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه 30 نفری قرار داده شد و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و روان درمانی کوتاه مدت راه حل محور برای گروه های آزمایش اجرا شد و در گروه گواه هیچ
مداخله ای صورت نگرفت. برای به دست آوردن داده ها، مقیاس علائم اضطراب درد و پرسشنامه پذیرش بی قید و شرط خود استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل کواریانس چندمتغیره و نرم افزار آماری SPSS-23 استفاده شد.  

یافته ها: میانگین (انحراف معیار) سن شرکت کنندگان گروه درمان پذیرش و تعهد (4/7) 2/36، گروه درمان راه حل محور (2/7) 7/35 و گروه گواه (4/9) 1/38 سال بود. مطالعه نشان داد که میانگین (انحراف معیار) اضطراب درد در گروه پذیرش و تعهد از (5/10) 3/76 در پیش آزمون به (2/10) 7/52 در پس آزمون کاهش یافت (001/0>P)، در گروه راه حل محور از (4/8) 1/77 در پیش آزمون به (4/6) 1/67 در پس آزمون کاهش یافت (001/0>P). میانگین (انحراف معیار) پذیرش خود در گروه پذیرش و تعهد از (6/5) 3/60 در پیش آزمون به (5/21) 1/94 در پس آزمون افزایش یافت (001/0>P)، در گروه راه حل محور از (1/3) 4/62 در پیش آزمون به (3/9) 4/90 در پس آزمون افزایش یافت (001/0>P) اما میانگین (انحراف معیار) هر دو متغیر در پیش آزمون و پس آزمون گروه گواه تفاوت آماری معنادار نشان نداد. روش درمانی پذیرش و تعهد نسبت به روش درمانی
راه حل محور تأثیر بیشتری داشته است (01/0>P).

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد هر دو روش درمانی پذیرش و تعهد و راه حل کوتاه محور تأثیر مطلوبی بر کاهش اضطراب درد و افزایش پذیرش خود در بیماران مبتلا به سرطان پستان داشتند اما تأثیر روش درمانی پذیرش و تعهد بیشتر از روش روان درمانی کوتاه مدت راه حل محور بود.

رتبه بندی مشکلات اجتماعی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز

دل آرا لاغوثی, مهستی علیزاده میزانی, نرگس بشیری وند, رحیمه لاغوثی, بهار ضمیران (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 6 شماره 3, 23 شهریور 2019, صفحه 264-274
https://doi.org/10.22037/ch.v6i3.22509

زمینه و هدف: به منظور برنامه ریزی علمی و مبتنی بر واقعیات جامعه و با توجه به امکانات و ظرفیت های محدود جامعه، لازم است مشکلات اجتماعی را اولویت بندی نموده و بتدریج به برنامه ریزی برای کنترل آنها پرداخت. هدف از این مطالعه
رتبه بندی مشکلات اجتماعی در دانشگاه و جامعه از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز بود.

روش و مواد: مطالعه حاضر، یک مطالعه توصیفی تحلیلی بود که در تابستان 1396 در دانشگاه علوم پزشکی تبريز انجام گرفت. پس از طراحی پرسشنامه، و بررسی روایی و پایایی آن، پرسشنامه خود ایفا توسط 370 نفر از دانشجویان تکمیل شد. روش نمونه گیری به صورت نمونه گیری در دسترس بود. از آزمون Friedman برای رتبه بندی مشکلات اجتماعی استفاده شد.
داده ها بعد از جمع آوری، وارد نرم افزار SPSS-16 گردید و رتبه بندی مشکلات اجتماعی بر اساس رتبه میانگین امتیازات هر گزینه انجام گرفت.  

یافته ها: از دیدگاه دانشجویان بیکاری با رتبه میانگین 3/19، فقر 3/17، اعتیاد 6/16 ،پارتی بازی 6/16 و گرانی 4/15 به ترتیب مهمترین مشکلات اجتماعی در جامعه و پارتی بازی با رتبه میانگین 2/9، بی انگیزگی 6/8، نبود وجدان کاری 4/8، تبعیض 8/7 و فرارمغزها 3/7 به ترتیب مهمترین مشکلات اجتماعی در محیط دانشگاه به شمار می روند. از نظر دانشجویان دختر در مقایسه با دانشجویان پسر، مشکلات اجتماعی شامل مصرف الکل، پارتی بازی و ترک تحصیل از اهمیت بیشتری به عنوان یک مشکل اجتماعی در محیط دانشگاه برخوردار هستند ولی بین نظرات دانشجویان بومی و غیر بومی از نظر آماری تفاوت معنی دار وجود نداشت.

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که از نظر دانشجویان در محیط جامعه به ترتیب بیکاری، فقر، اعتیاد و در محیط دانشگاه به ترتیب پارتی بازی، بی انگیزگی و نبود وجدان کاری، سه رتبه اول مشکلات اجتماعی شناخته می شوند.

زمینه و هدف: آنفلوآنزا يكي از بيماري‌هاي حاد تنفسي است كه در سرتاسر دنيا پراكنده بوده و هر ساله همه گيري هایی با شدت متفاوتي ايجاد می كند. به دليل تأثير عوامل منطقه اي، ژنتيك و سابقه ايمني در بروز و شدت بيماري، لزوم مطالعه آماري به صورت منطقه اي در هر بيماري عفوني احساس مي‌شود. لذا اين مطالعه با هدف تعيين ويژگي‌هاي اپيدميولوژيك، باليني و پاراكلينيكي بيماران مبتلا به آنفلوآنزاي با واكنش زنجيره پليمراز مثبت بستري در بيمارستان‌هاي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي انجام شد.

روش و مواد: اين مطالعه به صورت توصيفي انجام شد و كليه بيماران با علائم شدید تنفسی كه در بيمارستان‌هاي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در سال 1395 بستري شده و آزمايش واكنش زنجيره پليمراز (PCR) حاصل از نمونه حلق آنها، مثبت شده بود، تحت مطالعه قرار گرفتند. پس از مراجعه به بايگاني مدارك پزشكي بيمارستان‌هاي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، از بين كل بيماران مبتلا به آنفلوآنزاي پذيرش شده، اطلاعات 206 نفر از بيماراني كه حداقل به مدت 24 ساعت در بخش‌هاي عفوني، مراقبت‌هاي ويژه، مراقبت‌هاي ويژه قلب و داخلي بستري شده بودند، با استفاده از چك ليست، ثبت شد. داده‌ها پس از جمع آوري، وارد نرم افزار SPSS-21 شده و با استفاده از آماره‌هاي توصيفي تجزيه و تحليل شد.

یافته ها: از بين افراد بستري شده در بيمارستان‌هاي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي 104 (5/50%) نفر زن و 102 (5/49%) نفر مرد بودند. بيشترين تعداد بيماران (9/35%)، بيش از 65 سال سن داشتند، سپس گروه سني 55 تا 64 سال (4/21%) و 45 تا 54 سال (7/11%) بودند. بيشترين سروتايپ جداشده از نمونه حلق بيماران H3N2 (4/70%) و سپس تايپ B (5/17%) و تايپ A بدون تعيين ساب تايپ (1/12%) بود. شايع ترين علايم، شامل سرفه در 189 (7/91%) نفر، تب بالاي 38 درجه سانتي گراد در 178 (4/86%) نفر، تنگي نفس در 132 (1/64%) نفر، تنفس دشوار در 53 (7/25%) نفر و گلودرد در 33 (16%) نفر يافت شده بود. در مجموع 189 (7/91%) نفر از بيماران، بهبود یافته و ترخيص شده بودند، 16 (8/7%) نفر فوت شده و يك نفر به بيمارستان ديگري منتقل شده بود. از 16 نفر بيمار فوت شده، 10 نفر مبتلا به يك بيماري زمينه اي كه بيشترين آن بيماري قلبي و ريوي (50%) و 6 نفر داراي دو بيماري زمينه اي بودند.

نتیجه گیری: بيشترين تعداد بيماران در سنين 65 سالگي و بالاتر بودند و ابتلا در زنان و مردان مشابه بود. بيشترين سروتايپ جداشده از نمونه حلق بيماران آنفلوآنزاي A(H3N2) و سپس تايپ B بود. شايع ترين علايم شامل سرفه، تب و تنگي نفس و بيشترين عوارض شامل پنوموني اوليه، پنوموني ثانويه و برونشيت بوده است. ميزان مرگ و میر 8/7% بود.

 

مطالعه کیفی مفهوم و حیطه های سلامت اجتماعی محیط کار، عوامل محافظتی و عوامل خطرآن از نظر پرسنل و مدیران یک مرکز بهداشت واقع در شرق تهران

مجتبی انصاری شهیدی, سهیلا امیدنیا, غلامرضا گرمارودی, مهرو محمدصادقی, کامبیز عباچی زاده (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 6 شماره 3, 23 شهریور 2019, صفحه 285-293
https://doi.org/10.22037/ch.v6i3.22918

زمینه و هدف: سلامت اجتماعی به عنوان بخشي از سلامت عمومی رويكردي است كه به تعاملات سالم اجتماعی و ارتباط نزديك آن با سایر ابعاد سلامت از جمله سلامت جسمی و روانی اشاره دارد. بنابراین واحد مطالعه اين رويكرد فرد بوده كه در تعاملات متعدد و چند لایه با سایر افراد در سطوح خانواده، آموزشگاه و محیط كار، محله و محل سکونت و در نهایت جامعه است. در این مطالعه مفاهیم و حیطه های سلامت اجتماعی محیط کار از نظر ذینفعان اصلی که در این مطالعه کارکنان و مدیران دولتی در بخش سلامت هستند، به روش پدیدار شناسانه تبیین شده است.

روش و مواد: اين مطالعه که مبتنی بر روش پژوهش کیفی است با برگزاری جلسات بحث گروهی متمرکز با ذینفعان اصلی شامل کارکنان بخش های ستادی و صفی یکی از مراکز بهداشت کلان شهر تهران انجام شد. افراد شرکت کننده شامل 30 نفر در سه گروه بودند. روش نمونه گیری این افراد نمونه گیری مبتنی بر هدف بود. داده ها با روش تحلیل چارچوب مورد تحلیل قرار گرفتند.

یافته ها: در این پژوهش مفهوم سلامت اجتماعی محیط کار با نشانگرهای رفتارهای سالم اجتماعی، محیط عاری از خشونت، استرس و ناامنی، آرامش در محیط کار، به رسمیت شناختن پرسنل، اهداف مشترک سازمانی، امنیت شغلی، مزایا، خلاقیت و رضایت شغلی تعریف شده است. ارزش ها و هنجارهای مثبت سازمانی (فرهنگ سازمانی)، روابط سازمانی مثبت (عمودی)، دریافتی متناسب با هزینه ها، سلامت روان، حمایت سرپرستان، علاقه به کار و تناسب وظايف شغلي با حقوق و مزايا به عنوان عوامل محافظتی و آلودگی های زیست محیطی، مسئولیت شغلی زیاد، احساس تبعیض، احساس بی عدالتی، مدیران غیرمتخصص و کم تجربه و نگرش ابزاری به کارکنان نیز به عنوان مهم ترین عوامل خطر سلامت اجتماعی محیط های کار معرفی شده اند.

نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که سلامت اجتماعی محیط کار مفهومی مستقل بوده و با نشانگرهایی چون به رسمیت شناخته شدن پرسنل، اهداف مشترک سازمانی، مزایای شغلی، امنیت شغلی، رضایت شغلی و خلاقیت ماهیتی منحصر به فرد پیدا می کند. رفتارهای اجتماعی سالم، محیط عاری از خشونت و استرس نیز به عنوان نشانگر های عمومی سلامت اجتماعی در محیط کار و
محیط های دیگر از جمله محیط خانواده، آموزشگاه، محله و جامعه مشترک است. به طور کلی می توان گفت که ضرورت تغییر ماهیت و مفهوم کار از یک رویکرد محصول محور به رویکرد سلامت نگر مهم ترین نتیجه این پژوهش است.

اثربخشی آموزش پذیرش و تعهد بر خودارزشمندی و سرمایه روان شناختی فرزندان طلاق

عباس صادقیان, محمد کاظم فخری, رمضان حسن زاده (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 6 شماره 3, 23 شهریور 2019, صفحه 294-304
https://doi.org/10.22037/ch.v6i3.24825

زمینه و هدف: امروزه جمعیت نوجوانان طلاق به دنبال ازدیاد آمار طلاق در حال افزایش است و مشکلات و مسائل حاصل از طلاق در این مرحله تکاملی می­تواند بر خودارزشمندی و سرمایه روان­شناختی آنها تأثیرگذار باشد. لذا هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش پذیرش و تعهد بر خودارزشمندی و سرمایه روان­شناختی نوجوانان طلاق تحت حضانت مادر بود.

روش و مواد: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺁﻣﺎﺭﻯ این ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺷﺎﻣﻞ کلیه نوجوانان طلاقِ ﺗﺤﺖ ﺣﻀﺎﻧﺖ ﻣﺎﺩﺭ و مشغول به تحصیل در مدارس متوسطه دوم شهر ساری در سال تحصیلی 97-1396 بودند که نمونه­ای به تعداد 60 نفر از این جامعه آماری از طریق نمونه گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 30 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش در هشت جلسه آموزش پذیرش و تعهد شرکت نمودند در حالی که گروه گواه آموزشی در آن دوره دریافت نکردند. به منظور سنجش متغیرهای وابسته از پرسشنامه­های خودارزشمندی و سرمایه روان­شناختی استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری در نرم­افزار SPSS-22 استفاده شد.

یافته ها: میانگین (انحراف معیار) سن شرکت­کنندگان در گروه آزمایش (3/5) 2/16 و گروه گواه، (3/6) 7/16 سال بود. میانگین (انحراف معیار) سرمایه­روان­شناختی گروه آزمایش در پیش­آزمون (8/13) 4/85 بود که در پس­آزمون به (7/16) 3/99 افزایش یافت (01/0>P) اما میانگین (انحراف معیار) گروه گواه در پیش آزمون (9/12) 6/85 بود که در پس­آزمون به (2/14) 4/86 رسید که از نظر آماری معنادار نبود. همچنین میانگین (انحراف معیار) خودارزشمندی گروه آزمایش در پیش­آزمون (6/17) 9/124 بود که در پس­آزمون به (1/22) 2/167 افزایش یافت (01/0>P) اما میانگین (انحراف معیار) گروه گواه در پیش آزمون (4/16) 8/123 بود که در پس­آزمون به (9/17) 125 رسید که از نظر آماری معنادار نبود.

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که آموزش پذیرش و تعهد گروهی منجر به بهبود خودارزشمندی و افزایش سرمایه روان­شناختی در فرزندان طلاق شد.

اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر فاجعه پنداری و ادراک درد نوجوانان مبتلا به لوسمی

شیرین ترکش دور, غلامرضا ثناگوی محرر (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 6 شماره 3, 23 شهریور 2019, صفحه 305-313
https://doi.org/10.22037/ch.v6i3.22660

زمینه و هدف: فاجعه پنداری و ادراک درد می تواند باعث مشکلات روانی بیشتر در نوجوانان مبتلا به لوسمی می گردد، بنابراین انجام مداخلات درمانی در کاهش مشکلات روانی نوجوانان مبتلا به لوسمی مؤثر باشد. هدف این پژوهش تعیین اثر بخشی درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر فاجعه پنداری و ادراک درد نوجوانان مبتلا به لوسمی بود.

روش و مواد: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه نوجوانان مبتلا به لوسمی مراجعه کننده به بیمارستان شریعتی شهر تهران در سال 1395 بودکه از این تعداد 60 نفر (30 نفر گروه آزمایش و 30 نفر گروه گواه) با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و مداخله درمانی برای گروه آزمایش اجرا شد. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه فاجعه پنداری درد و پرسشنامه ادراک درد بود. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری و تحلیل کوواریانس یک راهه با استفاده از SPSS-22 صورت گرفت.

یافته ها: میانگین (انحراف معیار) سن در گروه آزمایش (5) 1/16 و در گروه گواه، (1/4) 1/15 سال بود. میانگین (انحراف معیار) فاجعه پنداری گروه آزمایش در پیش آزمون از (2/10) 8/39 به (8/8) 8/32 در پس آزمون کاهش یافت (01/0>P) اما میانگین (انحراف معیار) گروه گواه در پیش آزمون از (2/5) 7/37 به (5/6) 8/37 در پس آزمون رسید که این تفاوت از نظر آماری معنادار نبود. میانگین (انحراف معیار) ادراک درد گروه آزمایش در پیش آزمون از (1/8) 5/37 به (4/9) 4/33  در
پس آزمون کاهش یافت (01/0>P) اما میانگین (انحراف معیار) گروه گواه در پیش آزمون از (9/4) 1/36 به (6/6) 7/35 در
پس آزمون رسید که این تفاوت از نظر آماری معنادار نبود.

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی فاجعه پنداری و ادراک درد نوجوانان مبتلا به لوسمی را کاهش می دهد.

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودمتمایزسازی و سلامت روان فرزندان جانبازان

زهرا فکوری جویباری, رمضان حسن زاده, قدرت الله عباسی (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 6 شماره 3, 23 شهریور 2019, صفحه 314-326
https://doi.org/10.22037/ch.v6i3.24470

زمینه و هدف: جانبازان، همسران و فرزندان آنها با درد و رنجی جانکاه و همیشگی دست و پنجه نرم می‌کنند بسیاری از آنها با مشکلات عدیده‌ای از جمله مشکلات روحی، جسمی و اقتصادی رو­به­رو بوده و در نتیجه احتمال می‌‌رود که سلامت عمومی آنها در معرض خطر قرارگیرد. هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خود متمایز سازی و سلامت روان فرزندان جانبازان بود.

روش و مواد: این پژوهش از نوع نیمه‌‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون، با گروه گواه و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دختر فرزند جانبازی است که در مقطع متوسطه دوم شاغل به تحصیل بودند. از بین این جامعه آماری تعداد 80 نفر بصورت در دسترس انتخاب و پس از اجرای پرسشنامه سلامت روان و بررسی پرسشنامه‌ها 60 نفر که نمرات آن‌ها در حد متوسط و پایین‌تر بود به طور هدفمند، انتخاب شدند، و به طور تصادفی در دو گروه (30 نفر گروه آزمایش و 30 نفر گروه گواه) جایگزین شدند. گروه‌ آزمایشی مداخله مبتنی بر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را در هشت جلسه دریافت کردند ولی گروه گواه مداخله‌ای دریافت نکردند. شرکت­کننده­ها به پرسشنامه سلامت روان و خودمتمایزسازی پاسخ دادند. داده­ها با استفاده از نرم­افزار SPSS-22 به کمک آزمون­ تحلیل واریانس با اندازه­های مکرر بررسی شدند.

یافته ها: ميانگين (انحراف معیار) سن گروه آزمايش (7/0) 3/16 و گروه گواه (6/0) 3/16 سال بود. میانگین (انحراف معیار) نمره خودمتمايزسازي در پیش آزمون گروه آزمایش از (1/18) 3/132 به (1/17) 1/177 در پس آزمون و (6/15) 5/179 در پیگیری افزایش یافت (001/0>P) اما میانگین (انحراف معیار) نمرات خودمتمايزسازي گروه گواه در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تفاوتی نداشت. نمره عدم برخورداری از سلامت روان در پیش­آزمون گروه آزمایش از (1/7) 8/58 در پیش آزمون به (4/6) 2/33 در پس آزمون و (6/6) 1/35 در پیگیری کاهش یافت اما میانگین (انحراف معیار) نمرات عدم سلامت روان گروه گواه در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تفاوتی نداشته است.

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد منجر به افزایش خود متمایزسازی و کاهش مشکلات سلامت‌ روان فرزندان جانبازان گردید.

موانع و چالش های چاپ و نشر کتاب آموزشی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

زهرا اعلایی, سلیمان احمدی, محمدرضا سهرابی (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 6 شماره 3, 23 شهریور 2019, صفحه 327-341
https://doi.org/10.22037/ch.v6i3.25588

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت تولیدات علمی در جایگاه ملی و جهانی این پژوهش به منظور بررسی موانع و چالش های چاپ کتاب توسط اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شد.

روش و مواد: این پژوهش کیفی با مشارکت 13 نفر اعضای هیات علمی دانشگاه که سابقه تدریس طولانی و تجربه چاپ کتب آموزشی داشتند و با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انجام شد. پس از کسب رضایت آگاهانه مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند انجام شد. مدت زمان انجام هر مصاحبه با توجه به شرایط از 30 دقیقه تا حدود 60 دقیقه متغیر بود. همه مصاحبه ها ضبط شده و سپس توسط پژوهشگر كلمه به كلمه به صورت نوشته درآمدند. براي تجزيه و تحليل داده ها در مطالعه ی حاضر از روش تحليل محتواي كيفياستفاده شد.

یافته ها: از 13 مصاحبه،  510 کد اولیه یا باز استخراج و درنهایت در شش مقوله شامل تعدد و گوناگونی سیاست ها، پیامدهای غیر روشن، مقاله سالاری در پژوهش، ضعف راهکارهای تشویقی و حمایتی، خلا پژوهشگر زبده، عدم وجود شبکه های علمی-ارتباطی موثر جمع بندی شدند. کدهای مرتبط با شش مقوله  به 25 زیر مقوله دسته بندی شدند.

نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از مطالعه حاکی از این هستند که علیرغم رشد و گسترش زمینه ی پژوهش در ایران همچنان چالش ها و مشکلات زیادی بر سرراه تالیف کتب وجود دارند. راهکارهایی در سه حیطه انگیزشی، قوانین و مقررات و مالی می توانند برای رفع این مشکلات پیشنهاد شوند.

زمینه و هدف:

بیماری مولتیپل اسکلروزیس نوعی بیماری پیشرونده و تحلیل برنده غلاف میلین سلول‌های عصبی در سیستم عصبی مرکزی است و به عنوان یک بیماری مزمن با بروز ناگهانی و غیر قابل پیش‌بینی شناخته می شود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی MBCT و اثربخشی درمان راه‌حل مدار به شیوه گروهی بر ادراک حمایت اجتماعی و روابط بین فردی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس شهر تهران در سال 1396 انجام شد.

روش و مواد: این مطالعه به صورت نیمه تجربی و با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری بیماران عضو جامعه مولتیپل اسکلروزیس شهر تهران بودند که از بین آن‌ها، 45 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش (هر گروه 15 نفر) و یک گروه کنترل (15 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی و گروه آزمایش درمان راه‌حل مدار به شیوه گروهی، هر کدام به مدت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت آموزش قرار گرفتند و گروه کنترل در لیست انتظار ماندند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های ادراک حمایت اجتماعی Zimet و روابط بین فردی Griffin و Bartholomew جمع اوری شدند و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-19 و آزمون های تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند.

یافته ها: از شرکت کنندگان در مطالعه 21 (7/46%) مرد و 24 (3/53%) زن بودند. میانگین (انحراف معیار) سن مردان (6/11) 3/57 و زنان (3/9) 8/53 سال بود. میانگین (انحراف معیار) حمایت خانواده در درمان ذهن آگاهی به ترتیب از (1/3) 8/12 به (5/4) 1/19، حمایت دوستان از (8/2) 7/13 به (8/2) 6/18 و دیگران از (4/2) 7/14 به (1/3) 9/16 بعد از مداخله افزایش یافت (001/0=P). همچنین در گروه درمان راه حل مدار حمایت خانواده در درمان ذهن آگاهی به ترتیب از (6/3) 5/12 به (2/3) 16، حمایت دوستان از (8/2) 9/11 به (4/2) 8/14 و دیگران از (5/2) 1/15 به (1/3) 7/15 بعد از مداخله افزایش یافت (001/0=P). این افزایش در درمان ذهن آگاهی بیشتر بود. مؤلفه های روابط بین فردی در هر دو روش درمانی پس از مداخله کاهش یافت (05/0>P). هرچند این کاهش در درمان راه‌حل مدار بیشتر بود.

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که هر دو مداخله به‌کاررفته در این مطالعه ادراک حمایت اجتماعی و روابط بین فردی را در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروز بهبود بخشیدند، با این تفاوت که مداخله شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی دارای تأثیر بیشتری بر ادراک حمایت اجتماعی بود و درمان راه‌حل مدار به شیوه گروهی نیز دارای تأثیر بیشتری بر بهبود روابط بین فردی بیماران مبتلا به مولتپیل اسکلروزیس بود.

گفتمان سازی قرآن در جهت مبارزه با رشوه و آسیب های اجتماعی آن

معصومه میرزاجانی بیجار پسی, رقیه صادقی نیری, علیرضا عبدالرحیمی (##default.groups.name.author##)

سلامت اجتماعی, دوره 6 شماره 3, 23 شهریور 2019, صفحه 357-370
https://doi.org/10.22037/ch.v6i3.25443

مقدمه: از جمله ناهنجاری های اقتصادی که در قرآن به شدت نکوهش شده رشوه و رشوه خواری است که عبارتست از چیزی است که به حاکم و غیرحاکم می دهند تا به نفع رشوه دهنده حکم کند. به طوری که یکی از مهم ترین مفاسد اقتصادی را شکل می دهد که قرآن کریم برای اقتصاد جوامع معرفی نموده است و به شیوع و ترویج آن در جوامع هشدار داده که زمینه فروپاشی جوامع از طریق تضییع حقوق افراد، عدم اجرای عدالت و کاهش توسعه اقتصادی را فراهم می کند. لذا این مطالعه با هدف تعیین آسیب های اجتماعی رشوه از نظر قران کریم انجام شد.

روش و مواد: این مطالعه با به کارگیری شیوه اسنادی و بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی به بررسی مراحل گفتمان سازی قرآن در باب مبارزه با مفسده اقتصادی رشوه و آسیب های اجتماعی آن پرداخته است.

یافته ها: مطالعه نشان داد مهم ترین آسیب هاب اجتماعی رشوه خواری، عدم اجرای عدالت و قانون، عدم توسعه اقتصادی، نارضایتی مردم و زیر سؤال رفتن حکومت و گسترش فعالیت های غیر قانونی می باشد. همچنین گفتمان سازی، طراحی مطلوبیت های اقتصادی تشخیص داده شده بنا بر آموزه های قرآن است تا ارزش ها و هنجارهای قرآنی در جامعه حفظ شود و یک اندیشه دینی به ادبیات رایج جامعه و زندگی مردم تبدیل شود. به این منظور، گفتمان سازی قرآن برای مبارزه با مفسده رشوه به روش تدریجی است که ابتدا با شناخت و معرفی جامعه آغاز شده و سپس با تبلیغ و الگوسازی ارزش ها و فرهنگ سازی و تبیین پیامدها به گفتمان سازی پرداخته است.

نتیجه گیری: برای شکل گیری هر تغییر اساسی در جامعه باید با برنامه و به صورت تدریجی جلو رفت و اقدامات سریع و بی برنامه، هیچ تأثیر عمیق و پایداری نمی تواند داشته باشد. قرآن در راستای گفتمان سازی در ارتباط با مبارزه با رشوه و رشوه خواری، به صورت تدریجی و برنامه ریزی شده و گام به گام پیش رفته است