سلامت اجتماعی

زمینه و هدف: برای تحقق سلامت همه جانبه انسان ها، سلامت اجتماعی در دهه‌های اخیر مورد توجه قرار گرفت. تعریف و اندازه‌گیری سلامت اجتماعی در هرجامعه با توجه به شرایط آن متفاوت است. با تعیین ویژگی ها و اندازه‌گیری آن، وضعیت سلامت اجتماعی جوامع مشخص می‌شود و مداخله براساس شواهد برای بهبود و ارتقاء سلامت اجتماعی امکان‌پذیر است.

روش و مواد: مطالعه حاضر در دو فاز کیفی و کمی اجرا شده است. در فاز کیفی، با بررسی متون چارچوب مفهومی مشخص و شاخص‌های مرتبط استخراج شدند. در فاز کمی، اطلاعات شاخص‌ها به تفکیک استان ها از منابع رسمی به دست آمد. با نظرسنجی از کارشناسان درباره اهمیت و دقت اطلاعات، شاخص‌های نهایی استخراج شد. از طریق استانداردسازی تک‌تک شاخص‌ها و با استفاده از مدل تجمیع (additive) نمره سلامت اجتماعی استان‌ها محاسبه و سپس رتبه‌بندی شدند. با استفاده از نرم افزار2.2.10 ArcGIs، نمای جغرافیایی سلامت اجتماعی استان ها ترسیم شد.

یافته ها: شاخص ترکیبی از 39 شاخص تشکیل شده که طبق آن مهم ترین مشخصات جامعه سالم، جامعه‌ای است که درآن مصرف مواد، کارکودکان، طلاق، بی کاری تحصیلکردگان، تنبیه و مواظبت ناکافی کودکان و مصرف دخانیات وجود نداشته باشد. استان یزد بالاترین رتبه سلامت اجتماعی و استان سیستان و بلوچستان آخرین رتبه را به دست آورد.

نتیجه گیری: مطالعه حاضر با ترسیم نمای کاملی از وضعیت سلامت اجتماعی استان ها، ابزار مهمی جهت سیاستگذاری مبتنی بر شواهد به دست می‌دهد. پیشنهاد می‌شود که برای پایش روندهای آینده مطالعات مشابه هر پنج سال یک بار انجام شود.

زمینه و هدف: معنویت به عنوان یک واقعیت فرهنگی بسیاری از جوانب زندگی را تحت تأثیر قرار می­دهد. هدف مطالعه حاضر، ساخت، ارزیابی روایی و پایایی و تحلیل عامل اکتشافی مقیاس تجارب معنوی بود.

روش و مواد: روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارمندان دانشگاه شهید بهشتی بود شامل، تعداد 220 نفر (105 زن و 115 مرد) با استفاده از نمونه­گیری طبقه­ای و روش اختصاص متناسب و فرمول d کوهن، به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده مقیاس تجارب معنوی بود. ابتدا برای تعیین اعتبار درونی از روش ضریب همبستگی هر سؤال با نمره کل مقوله استفاده شد. سپس تحلیل عاملی اکتشافی بر روی 25 گویه مقیاس اجرا شد. در نهایت، از روش­هایی برای همسانی درونی (آلفای کرونباخ و باز آزمایی) و روایی همزمان استفاده شد.

یافته ها: در تحلیل عاملی اولیه، سه عامل با ارزش ویژه بالاتر از یک بدست آمد و تحلیل عوامل بعدی با محدود شدن به این سه عامل صورت گرفت. بر اساس محتوای ماده­های مربوط، سه عامل به این صورت نامگذاری شدند: «رابطه شخصی با خداوند»، «ارتباط و ادراک ماورائی» و «حضور خداوند و دریافت حمایت معنوی». همچنین این مقیاس از همسانی درونی مناسبی برخوردار بود (آلفای کرونباخ، 93% و پایایی باز آزمایی در فاصله ده روزه، 78%).

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که مقیاس تجارب معنوی از ساختار، روایی و پایایی مناسبی در جامعه ایرانی برخوردار است. بنابراین ابزار خود گزارش­دهی مطالعه حاضر مقیاس مفید و کارآمد برای اهداف پژوهشی است.

زمینه و هدف: نقش باورهای جنسیتی و سبک تفکر در ایجاد تفاهم بین فردی قابل توجه است و می­توان گفت که اگر محیط خانوادگی، تحصیلی و شغلی افراد با سبک­های تفکر­شان همسو یا مغایر باشد، می­توانند در مراحل مختلف زندگی مشترک حضور قوی­تر یا ضعیف­تری داشته باشند. هدف مطالعه حاضر، پیش­بینی رضایت زناشویی براساس باورهای جنسیتی و سبک­های تفکر در زنان متأهل شهر تهران بود.

روش و مواد: این مطالعه به روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری مطالعه شامل کلیه زنان متأهل مراجعه­کننده به خانه­های سلامت منطقه دو شهر تهران در سال 95-1394 بود. با استفاده از نمونه­گیری خوشه­ای، تعداد 220 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده­ها به کمک پرسشنامه­های باورهای جنسیتی Bem، رضایت زناشویی Enrich و سبک تفکر Sternberg جمع­آوری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-22 و آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: نتایج نشان داد که رضایت زناشویی دارای همبستگی مثبت معناداری با باور جنسیتی مردانه (01/0>P) بود. رضایت زناشویی دارای همبستگی معناداری با باورهای جنسیتی زنانه و دو جنسیتی نبود. همچنین سبک تفکر آزاد اندیش (آزمون دو دامنه، 01/0>P) و محافظه­کار (05/0>P) دارای همبستگی مثبت معناداری با رضایت زناشویی بودند. سبک تفکر قانون­گذار، اجرایی، سبک تفکر قضایی، کل­گرا و جزء­گرا هیچ ارتباط معناداری با رضایت زناشویی نداشتند.

نتیجه­گیری: مطالعه حاضر نشان داد که سبک­های تفکر و باورهای جنسیتی منابع مهمی برای پیش­بینی رضایت زناشویی زوجین است.

زمینه و هدف: یکی از مفاهیم مهم روانشناسی اجتماعی، ناهماهنگی شناختی است. زمانی که عمل ما در تعارض با نگرش‌های پیشین ما قرار دارد، اغلب نگرش خود را به نحوی تغییر می‌دهیم که هماهنگ با عملمان شود، این پدیده «ناهماهنگی شناختی» نامیده می شود. هدف از این مطالعه تعیین و ارائه مدلی از رابطه سبک‌های تصمیم‌گیری و ویژگی‌های شخصیتی با تغییرات زیستی ناشی از ناهماهنگی شناختی بود.

روش و مواد: این مطالعه به روش همبستگی انجام شد. در این مطالعه از 130 دانشجوی دانشگاه علمی کاربردی صفادشت که از طریق نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده بودند، خواسته شد پرسشنامه­های‌ سبک‌های تصمیم‌گیری Scott & Bruce و شخصیت Gray-Wilson  را تکمیل کنند. قبل و بعد از پر کردن پرسشنامه‌ها شاخص‌های زیستی آن‌ها ارزیابی شد. برای ایجاد ناهماهنگی شناختی از آن‌ها خواسته شد، ابتدا افت علاقه خود را نسبت به شخصیت محبوبی که با بی‌اعتنایی با یک کودک برخورد می‌کرد، مشخص کنند و سپس در مورد لزوم کاستن از مقرری سازمان بهزیستی برای کودکان بی‌سرپرست انشا بنویسند. برای تحلیل داده‌ها از رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شد.

یافته ها: متغیرهای شناختی (سبک های تصمیم­گیری اجتنابی، وابسته، منطقی و شهودی) و شخصیتی (گریز، روی آوری، اجتناب فعال،جنگ و خاموشی) با ناهماهنگی شناختی ارتباط داشتند و اثر این متغیرهای شخصیتی و شناختی بر شاخص‌های زیستی نیز به طور غیرمستقیم و از طریق ناهماهنگی شناختی در سطح 01/0= P و 05/0= P معنادار شد.

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که سبک‌های تصمیم‌گیری و ویژگی های شخصیتی، تغییرات زیستی ناشی از ناهماهنگی شناختی را پیش‌بینی می‌کنند.

زمینه و هدف: پساب هاي صنايع چرم سازي و آب كاري، از متداول  ترين منابع ورود كروم به آب هاي پذيرنده مي باشند. لذا هدف از اين مطالعه، سنتز کامپوزیت فیبر کربن فعال/ اکسید روی جهت حذف كروم شش ظرفيتي از آب هاي آلوده بود.

روش و مواد: این مطالعه به صورت بنیادی- کاربردی در آزمايشگاه شيمي آب و فاضلاب دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي ایران انجام گرديد. در این مطالعه روش سل ژل برای تثبیت نانو ذرات اکسیدروی بر روی فیبر کربن فعال به کار گرفته شد و با استفاده از کامپوزیت فیبر کربن فعال- اکسید روی سنتز شده، کروم تحت تابش نور فرابنفش تجزیه شد. بعد از طراحی و ساخت راکتور، محلول استوك كروم شش ظرفيتي، با استفاده از حل كردن دي كرومات پتاسيم (K₂Cr₂O₇) در آب مقطر دو بار تقطير، تهيه گرديد. تأثیر پارامتر ها شامل غلظت ماده آلاینده، مقدار کامپوزیت و  pHمورد مطالعه قرار گرفت. غلظت باقيمانده كروم، به وسيله دستگاه اسپكتروفتومتري در طول موج 540 نانومتر اندازه گيري گرديد. ویژگی های کامپوزیت سنتز شده با گراف XRD، تصویر SEM و آنالیز BET مشخص شد.

یافته ها: نتایج XRD، فاز شش وجهی اکسید روی را نشان داد. نتایج SEM، توزیع مناسب اکسید روی بر روی سطح فیبر کربن فعال را نشان داد. مساحت سطح BET مربوط به ظرفیت جذب کامپوزیت را نشان داد.

نتیجه گیری: در شرایط بهینه غلظت اولیه کروم 5 میلی گرم بر لیتر میزان کامپوزیت 5/2 گرم بر لیتر و pH برابر 3 بازده حذف سامانه پس از گذشت 120 دقیقه برابر 85% بود.

زمینه و هدف: ازدواج عامل به وجود آمدن خانواده و بقای نسل انسان است. بررسی سلامت روان زوجین در شرف ازدواج و به کار گرفتن تدابیر لازم جهت تشخیص و درمان امری ضروری است و باید پیش از ازدواج مورد توجه قرار گیرد. لذا این مطالعه با هدف تعیین سطح سلامت روان زوجین جوان مراجعه کننده به مرکز مشاوره قبل از ازدواج انجام شد.

روش و مواد: این مطالعه به صورت مقطعی تحلیلی با مشارکت 194 زوج جوان درشهر کاشان انجام شد. ابزار گردآوري اطلاعات شامل پرسشنامه سلامت عمومی Goldberg و پرسشنامه حاوی اطلاعات فردي و عوامل مرتبط با سلامت روان بود. داده ها با آزمون های آماری Chi-Squre، Fisher و t-test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: یافته ها نشان داد میانگین (انحراف معیار) نمره کلی سلامت روان در زنان برابر با 3/22 (8/8) و در مردان برابر با 7/18 (5/8) بود (004/0=P). 36 (1/37%) نفر از زنان و 29 (9/29%) نفر از مردان مشکل سلامت روان داشتند. در گروه سنی 21 تا 25 سال میانگین (انحراف معیار) نمره کلی سلامت روان برابر با 9/21 (1/9) که نسبت به گروه های سنی دیگر بالاتر بود. در افراد فوق دیپلم میانگین (انحراف معیار) نمره کلی سلامت روان برابر با (7/11) 3/23 که نسبت به گروه های دیگر تحصیلی بالاتر بود (005/0=P).

نتیجه گیری:زوجین جوان دارای سن کمتر از 25سال، زنان و افراد دارای تحصیلات فوق دیپلم وبالاتر از سلامت روان کمتری برخوردار بودند. لذا با غربالگری و تشخیص به موقع می توان از عواقب این مشکلات بر عملکرد شغلی و روابط بین فردی جلوگیری نمود.

چکیده

زمینه و هدف: رفتارهای پرخطر زنان ویژه رابطه قوی با مصرف مواد دارد. علاوه­براین، سبک زندگی نقش حیاتی در شیوع این مشکلات اجتماعی دارد. بنابراین، این مطالعه با هدف تعیین تفاوت سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت در زنان  ویژه معتاد و غیر معتاد انجام شد.

روش و مواد: نوع مطالعه از نوع توصیفی و همبستگی بود. 120 زن شامل،60 معتاد روسپی و 60 روسپی غیر معتاد شهر تهران در سال 1395 به روش نمونه­گيري در دسترس انتخاب شدند. سپس پرسشنامه مقياس سبک زندگي ارتقاء دهنده سلامتي(HPLP II) را تکمیل کردند. داده­ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری و نرم­افزار  SPSS-20مورد تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: در ابعاد تغذیه و روابط بین فردی میانگین در گروه روسپی غیرمعتاد بیشتر از زنان معتاد روسپی (001/0=P) و در سطح معنویت (001/0=P)، مسئولیت (008/0=P) و مدیریت استرس (015/0=P ) زنان روسپی غیر معتاد نسبت به زنان معتاد روسپی پایین­تر بود.

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که اگرچه سبک زندگی ناسالم در زنان معتاد روسپی و روسپی غیرمعتاد بالا است، ولی در ابعاد سبک زندگی بین دو گروه زنان معتاد روسپی و روسپی غیر معتاد تفاوت وجود دارد. 

زمینه و هدف: آموزش های دوران بارداری بر آمادگی جسمانی، عاطفی و روانی خانواده­ها برای زایمان و ارتقاء سلامتی و بهبود رفتارهای سبک زندگی در طول سال های باروری تمرکز می­کنند و در این آموزش ها، والدین اطلاعات شناختی درباره تغییرات جسمی و روانی حاملگی، زایمان، والد شدن، مهارت های غلبه یافتن در لیبر را کسب می کنند. هدف از انجام اين مطالعه تعيين دیدگاه مادران باردار در زمینه کارایی کلاس های آموزشی دوران بارداری بر آمادگی برای زایمان طبیعی، دوران پس از زایمان و شیردهی در مراجعین به مراکز بهداشتی شهرستان دزفول در سال 1394 بود.

روش و مواد: مطالعه به روش توصيفی – تحلیلی انجام شد. تعداد 250 زن باردار که داراي مشخصات افراد شرکت کننده در پژوهش بودند، با نمونه گيري سهميه اي انتخاب شدند. ابزار گرد­آوري داده­ها پرسشنامه شامل مشخصات دموگرافيک، سؤالات آگاهي نسبت به نوع زايمان و دیدگاه مادران باردار در زمینه کارایی کلاس های آموزشی دوران بارداری برای آمادگی برای زایمان طبیعی، دوران پس از زایمان و شیردهی بود. اعتبار پرسشنامه با اعتبار محتوي و پايايي پرسشنامه با آزمون مجدد تاييد شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماریSPSS-20  انجام شد. P کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد.

یافته ها: بیشتر زنان شرکت کننده در مطالعه (2/54%) داراي آگاهي در حد متوسط نسبت به نوع زايمان بودند. همچنین شرکت کنندگان بعد از آموزش معتقد بودند که کلاس های آموزشی قبل از زایمان در زمینه آمادگی برای زایمان طبیعی به میزان (6/93%)، آمادگی برای دوره پس از زایمان (6/75%) و آمادگی برای شیردهی (100%) به آنها کمک کرد.

نتیجه گیری: مطالعه نشان داد کلاس های آموزشی قبل از زایمان در انتخاب نوع زايمان و آمادگی برای زایمان طبیعی نقش دارد به همین دلیل توصيه مي شود اين آموزش ها در کنار مراقبت هاي بارداري به کليه زنان باردار داده شود.