مروری کوتاه بر درمان دارویی درد مفاصل در طب سنتی ایران و طب رایج
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 8 شماره 26 (1395),
23 December 2017
,
صفحه 105-124
https://doi.org/10.22037/mhj.v8i26.19544
چکیده
مقدمه: درد مفاصل یکی از شایعترین علل مراجعه بیماران به مراکز درمانی میباشد که علل متعددی برای آن مطرح شده است. از جمله این علل عبارتند از تغییرات تخریبکننده غضروف و استخوان و التهاب ساختمانهای خارج غضروفی مانند لیگامانها، کپسول مفصلی و تاندون. تلاشهای فراوان دارویی و غیر دارویی رایج، اگرچه در تسکین موقتی درد و کاهش علائم موضعی کمک شایانی نموده، لیکن نتایج آن برای بیماران و پزشکان راضیکننده نیست. اغلب درمانهای دارویی شامل داروهای ضد التهاب استروئیدی و غیر استروئیدی، داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی و داروهای مؤثر در جلوگیری دژنراسیون غضروف هستند. دیدگاه طب سنتی ایران در مورد سببشناسی و روشهای درمانی درد مفاصل قدری متفاوت با طب رایج است. در این مطالعه مروری، مهمترین داروهای تسکیندهنده درد مفاصل با رویکرد درد مفصل مزمن و مادی، در منابع طب سنتی ایران، استخراج و رتبهبندی شده است.
روش: با توجه به هدف مطالعه که استخراج داروهای مؤثر در تسکین درد مفاصل بود، جستجو با واژه کلیدی «تسکیندهنده درد مفاصل» در نسخه الکترونیکی پنج منبع معتبر از یک بازه زمانی یکهزارساله انجام شد. منابع مورد بررسی عبارت بودند از قانون در طب، اختیارات بدیعی، تحفه حکیم مؤمن، الحاوی و مخزن الادویه. تمام داروهایی که اثر مسکن درد مفاصل برای آنها ذکر شده بود، به صورت جداگانه استخراج و سپس با توجه به توصیه حکما از آن دارو، نمرات 1 تا 5 به هر مفرده تعلق گرفت. امتیاز هر دارو از پنج منبع محاسبه و سپس جمع و در نهایت رتبهبندی صورت گرفت.
یافتهها: مفردات با خواص تحلیل ماده و تسکینی، پس از جمع امتیازات و رتبهبندی، به ترتیب شبت، حلتیت، اشق، حنظل، سداب، زرنباد و سقمونیا مشخص شدند.
نتیجهگیری: از آنجا که غالب دردهای مزمن مفاصل، با نوعی سوء مزاج مادی همراه هستند و تحلیل ماده میتواند در کاهش درد هم مؤثر باشد، استفاده از مفردههایی که دارای خواص تحلیل ماده و تسکینی میباشند، بسیار مؤثر است. در منابع طب سنتی ایران، درمان کلینگر، اولین قدم در مواجهه با بیمار مبتلا به درد مفاصل است، لیکن برای تکمیل درمان یا تسکین سریعتر میتوان از داروهای موضعی مسکن درد نیز استفاده کرد. اثرات ادعایی میبایست در مطالعات بالینی مورد ارزیابی قرار گیرند.
- درد مفصل؛ مسکن درد موضعی؛ طب سنتی ایران؛ شوید؛ حلتیت، اشق؛ وجع؛ ألم
ارجاع به مقاله
مراجع
Wilt TJ, Ishani A, Stark G, MacDonald R, Lau J, Mulrow C. Saw palmetto extracts for treatment of benign prostatic hyperplasia: a systematic review. The Journal of American Medical Association. 1998; 280(18): 1604-1609.
Blumenthal M. The ABC Clinical Guide to Herbs. New York: American Botanical Council/ Thieme; 2003.
Braunwald F, Hauser Longo K, Losalzo J. Principles of Harrisons Internal Medicine. 17th ed. McGraw-Hill Professional; 2008. Vol.2, 2149.
Hochberg MC, Altman RD, Brandt KD, Clark BM, Dieppe PA, Griffin MR. Guidelines for the Medical Management of Osteoarthritis. Part II: Osteoarthritis of the Knee. American College of Rheumatology. Arthritis and Rheumatism. 1995. 38(11): 1541-1546.
خدادوست، محمود. امتیازی، مجید. كمالینژاد، محمد. بررسی داروهای قرابادینی در درمان اوجاع مفاصل. ساری: كنگره بینالمللی طب سنتی و مكمل، دانشگاه علوم پزشكی مازندران، (1387 ش.)، صص 10-7.
Foster C, Mistry NF, Peddi PF, Shams S. The Washington Manual of Medical Therapeutics. 33th ed. Washington DC: LWW; 2010. 851.
شریعتپناهی، شمس. ناصری، محسن. خدادوست، محمود. كمالینژاد، محمد. بررسی مفردات پزشكی با اثر ضد درد و ضد التهاب در منابع طبی كهن پارسی. خرمآباد: كنگره كشوری گیاهان دارویی طب سنتی و مكمل، دانشگاه علوم پزشكی لرستان، (1389 ش.)، ص 79.
مصطفوی، جلال. پاكدامن، ابوالقاسم. مقایسه طب قدیم ایران با پزشكی نوین. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، (1358 ش.)، صص 110-105، 134-133.
شریعتپناهی، شمس. كلیات روماتولوژی. تهران: انتشارات رضویه، (1383 ش.)، صص 147-139.
Moskowitz RW, Howell DS, Goldberg VM, Mankin HJ. Osteoarthritis, Diagnosis and Medical/Surgical Management. Philadelphia: WB Saunders Co; 1992. 465.
Coles LS, Fries JF, Kraines RG, Roth SH. From experiment to experience: Side effects on nonsteroidal anti-inflammatory drugs. The American Journal of Medicine. 1983; 74(5): 820-828.
ناصری، محسن. رضاییزاده، حسین. چوپانی، رسول. انوشیروانی، مجید. مروری بر كلیات طب سنتی ایران. تهران: انتشارات نشر شهر تهران، (1388 ش.)، ص 81.
ناصری، محسن. دهکده سلامتی. چاپ سوم، تهران: انتشارات طب سنتی و مکمل، (1388 ش.)، صص 30-25.
قرشی (ابن نفیس)، علاءالدین علی بن ابیالحزم. الموجز فی الطب. تحقیق الفرباوی عبدالكریم. مراجعه: عمار احمد قاهره، (2001 م)، ص 268.
Fintelmann V, Weiss RF. Weiss's Herbal Medicine. 2nd ed. Germany: Thieme Medical Publisher; 2001. 257-259.
خسروشاهی، سارا. جعفرنیا، ساسان. صفائی خرم، مهدی. نسخههای گیاهی برای افراد بالای 50 سال. مشهد: انتشارات سخنگستر، (1387 ش.)، صص 310-308.
انصاری شیرازی، علی بن حسین. اختیارات بدیعی. تصحیح و تحشیه میرمحمدتقی. تهران: ناشر شرکت دارویی پخش رازی، (1371 ش.)، ص 246.
عقیلی خراسانی شیرازی، محمدحسین. مخزن الادویه. تصحیح و تحقیق محمدرضا شمس اردکانی، روجا رحیمی، فاطمه فرجادمند. چاپ اول، تهران: دانشگاه علوم پزشکی تهران، (1388 ش.)، صص 491-490.
رازی، محمد بن زكریا. الحاوی. ترجمه و تنظیم و تحقیق سلیمان افشاریپور. جلد بیست و یکم، تهران: فرهنگستان علوم پزشكی، (1384 ش.)، ص 56.
ابن سينا. القانون في الطب. تحقيق شمسالدين ابراهيم. جزء ثالث، بیروت: مؤسسه الاعمي للمطبوعات بيروت، (1425 ق.)، ص 484.
مؤمن تنكابنی، میرمحمد. تحفه المؤمنین. تصحیح و تحقیق روجا رحیمی، محمدرضا شمس اردكانی، فاطمه فرجادمند. تهران، (بیتا)، ص 269.
ارزاني، محمداكبر. طب اكبري. جلد دوم، تصحيح و تحقيق مؤسسه احيای طب طبيعي، به سفارش مؤسسه مطالعات تاريخ پزشكي، طب اسلامي و مكمل، (1387 ش.)، صص 1003-1002.
Felson DT1, Anderson JJ, Naimark A, Walker AM, Meenan RF. Obesity and knee osteoarthritis: the Framingham study. Annals of Internal Medicine. 1988; 109(1): 18-24.
Felson DT. Weight loss reduces the risk for symptomatic knee osteoarthritis in women. Annals of Internal Medicine. 1992; 116(7): 535-539.
Messier SP, Loeser RF, Miller GD, Morgan TM, Rejeski WJ, Sevick MA, et al. Exercise and dietary weight loss in overweight and obese older adults with knee osteoarthritis: the Arthritis, Diet, and Activity Promotion Trial. Arthritis and Rheumatism. 2004; 50(5): 1501-1510.
Blair SN, Kohl HW, Gordon NF, Paffenbarger RS Jr. How much physical activity is good for health? Annual Reviews. 1992; 13: 99-126.
Hatef MR, Mirfeyzi SZ, Joukar MH, Mirheydari M. The Effect of Laterally Elevated Wedged insoles in comparison with neutrally wedged insoles on the symptoms of patients with medial Knee Osteoarthritis. Medical Journal of Mashhad University of Medical Sciences. 2007; 50: 53-60.
Wilson E, Rajamanickam GV, Vyas N, Agarwal A, Dubey GP. Herbs used in Siddha medicine for arthritis: A review. Indian Journal of Traditional Knowledge. 2007; 6(4): 678-686.
Nath KK, Deka P, Borhtakur SK. Traditional remedies of joint diseases in Assam. Indian Journal of Traditional Knowledge. 2011; 10(3): 568-571.
Chrubasik J, Roufogalis BD, Chrubasik S. Evidence of effectiveness of herbal anti-inflammatory drugs in the treatment of painful osteoarthritis and chronic low back pain. Phytotherapy Research. 2007; 21(7): 675-683.
Ernst E. Usage of complementary therapies in rheumatology: A systematic review. Clinical Rheumatology. 1998; 17(4): 301-305.
عماد، محمدرضا. میرشمس، شهریار. محسنزاده، ساسان. یزدانی، امیرحسین. تجزیهچی، علی. صیادنیا، نعمت. کریمی، امیرحسین. فرشچیان، مهدی. مقایسه اثر استفاده موضعی از عصاره لاپاکو با دیکلوفناک موضعی در استئوآرتریت اولیه زانو. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پرشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران. (1387 ش.)، سال ششم، شماره اول، ص 121.
Rains C, Bryson HM. Topical capsaicin: A review of its pharmacological properties and therapeutic potential in post-herpetic neuralgia, diabetic neuropathy and osteoarthritis. Drugs & Aging. 1995; 7(4): 317-328.
Deal CL, Schnitzer TJ, Lipstein E, Seibold JR, Stevens RM, Levy MD, et al. Treatment of arthritis with topical capsaicin: a double-blind trial. Clinical Therapeutics. 1991; 13(3): 383-395.
- چکیده مشاهده شده: 4283 بار
- PDF دانلود شده: 3288 بار