معرفی رساله پزشکی «تحفةالخواتین» حاج زینالعطار
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 4 شماره 10 (1391),
15 March 2016
,
صفحه 207-231
https://doi.org/10.22037/mhj.v4i10.12071
چکیده
شمار قابل توجهی از کتب طب سنتی ایران با موضوعیت مبانی پزشکی و تدابیر حفظالصحه و موضوعاتی از این دست تألیف یافتهاند و کتابهایی که در حوزه امور بهداشتی و آرایشی به خصوص برای بانوان به طور تخصصی تألیف شده باشند، بسیار اندک و محدود میباشند. کتاب «تحفةالخواتین» علی بن حسین انصاری شیرازی معروف به حاج زینالعطار که در سده هشتم هجری به زبان فارسی نگارش یافته است، با چشمپوشی از برخی موضوعات که ممکن است با مبانی پزشکی امروزی همخوانی نداشته باشد، از معدود نسخههایی است که بخش عمده آن مربوط به امور بهداشتی و آرایشی بانوان است. احیا و بازنویسی این نسخه خطی که اخیراً به اتمام رسیده است، فرصتی مغتنم برای متخصصان و پژوهشگران طب سنتی میباشد تا بتوانند در جهت تحقیق و پژوهش در زمینه توسعه بهداشت و سلامت ـ به خصوص برای بانوان ـ به موضوعات مهم و مورد نظر به سهولت دست یابند تا پس از انجام آزمایش و تحقیقات لازم، تجربیات خود را در اختیار عموم قرار دهند که خود گام مؤثری در توسعه سلامت خانواده و جامعه میباشد.
«تحفةالخواتین» در هفت فصل پیرامون بهداشت و آرایش بانوان از جمله انواع لایهبردارها، تقویتکنندههای مو و خوشبوکنندهها، رنگ موها، خمیر دندانها، مامایی، زنان و زایمان و نازایی، چاقی و لاغری و... تنظیم شده است.
- تحفةالخواتین؛ علی بن حسین انصاری شیرازی؛ بهداشت و آرایش بانوان
ارجاع به مقاله
مراجع
منابع فارسی:
ابن سينا، حسين بن عبدالله. (1389 ش.). قانون. مترجم عبدالرحمن شرفكندى، تهران: سروش، هشت جلدی، جلد ششم، چاپ دهم، ص 193.
اخوينى، ربيع بن احمد. (1371 ش.). هداية المتعلمين في الطب. مشهد: دانشگاه مشهد، چاپ دوم، ص 205.
آقابزرگ تهرانی، محمدحسن. (1406 ق.). الذریعه الی تصانیف الشیعه. بیروت: انتشارات درالاضواء الشیعه، چاپ دوم، صص 57-52.
الگود، سیریل. (1371 ش.). تاریخ پزشکی ایران و سرزمینهای خلافت شرقی. مترجم باهر فرقانی، تهران: امیرکبیر، صص 522-521.
امین، سیدمحسن. (بیتا). فهارس اعیان الشیعه. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، جلد اول، ص 34.
انصاری شیرازی، علی بن حسین. (1296 ق.). اختیارات بدیعی. چاپ سنگی، به کوشش نول كشور، بمبئی هند، صص 574-572.
انصاری شیرازی، علی بن حسین. (1371 ش.). اختیارات بدیعی. محقق و مصحح محمدتقی میر، تهران: شرکت دارویی پخش رازی، ص 4.
انصاری شیرازی، علی بن حسین. اختیارات بدیعی. نسخه خطی، شماره میکروفیلم 353، تهران: کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، برگ 1،ر.
انصاری شیرازی، علی بن حسین. اسامی ادویه. نسخه خطی، شماره عمومی میکروفیلم 41920، مشهد: کتابخانه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، برگ 1،ر.
انصاری شیرازی، علی بن حسین. اسرار النکاح. منسوب به حاج زینالعطار، نسخه خطی مجلس شورای اسلامی، شماره میکروفیلم 6773، تهران: کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، برگ 1،ر.
انصاری شیرازی، علی بن حسین. (بیتا). تحفةالخواتین. نسخه خطی، شماره میکروفیلم 40745، مشهد: کتابخانه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، برگ 1،پ.
انصاری شیرازی، علی بن حسین. (بیتا). تحفةالخواتین. نسخه خطی، شماره میکروفیلم 7505، قم: کتابخانه آیتا... مرعشی نجفی، برگ 1،پ.
انصاری شیرازی، علی بن حسین. (1155 ق.). تحفةالخواتین. نسخه خطی لندن، اسكن 84، شماره میکروفیلم 10287. (ارائه الکترونیکی در: سایت کتابخانه مؤسسه مطالعاتی آسیاییآفریقایی دانشگاه لندن، School of Arientaland African)
انصاری شیرازی، علی بن حسین. مفتاح الخزائن. مقاله سوم، نسخه خطی شماره میکروفیلم 3190، مشهد: کتابخانه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، برگ 86،ر.
بهاءالدوله، بهاءالدين بن ميرقوامالدين. (1387 ش.). خلاصة التجارب. تهران: دانشگاه علوم پزشكى تهران، چاپ اول، ص 180.
حاجیخلیفه، مصطفی بن عبدالله. (1413 ق.). کشف الظنون عن اسامی الکتب و الفنون. بيروت: دارالکتب العلمیه، ستون 34.
دانشپژوه، محمدتقی. افشار، ایرج. (1342 ش.). نشریه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران. تهران: دانشگاه تهران، جلد سوم، ص 300.
درایتی، مصطفی. (1390 ش.). فهرستگان نسخههای خطی ایران (فنخا). تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، صص 298-292، 345، 625-623.
درایتی، مصطفی. (1390 ش.). فهرستواره دست نوشتههای ایران (دنا). تهران: انتشارات کتابخانه مجلس شورای اسلامی، صص 803-801.
كتبى، محمود. (1364 ش.). تاریخ آل مظفر. محقق و مصحح عبدالحسين نوايى، تهران: اميركبير، چاپ دوم، ص 154.
محمدی، معصومه. (1394 ش.). تصحیح و تحقیق رساله پزشکی تحفةالخواتین. پایاننامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و فلسفه، تهران: دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقیقات تهران، بخش دوم پایانامه صص 160-120.
مشار، خانبابا. (1352 ش.). فهرست كتابهاي چاپي فارسي. تهران: دانشگاه تهران، صص 194-193.
منزوی، احمد. (1382 ش.). فهرستواره کتابهای فارسی. تهران: انتشارات مرکز دایرهالمعارف اسلامی، جلد پنجم، صص 3337-3335، 3265-3264.
نفيسى (ناظم الأطباء)، ميرزاعلىاكبر. (بيتا). فرهنگ نفيسى. نرمافزار نور تهران: خيام، چاپ اول، صص 1357-1352، 1905-1903، 2251، 2997، 3755-3751.
منبع لاتین:
Rieu. C. (1966). Catalogue of the Persian Manuscripts in the British MuseumV.I.I.I. London, 873.
- چکیده مشاهده شده: 518 بار
- PDF دانلود شده: 397 بار