مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی

مقدمه: فضای اخلاقی جزء مهمی از فرهنگ سازمانی می‌باشد.درک پرستاران از این فضا می‌تواند بر عملکرد آنان تأثیر بگذارد.

هدف: هدف از این مطالعه بررسی فضای اخلاقی حاکم بر بیمارستان‌های تأمین اجتماعی و خصوصی شهر کرمان در سال 1391می‌باشد.

روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی است. نمونه‌های شرکت کننده 204 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان‌‌های تأمین اجتماعی و خصوصی شهر کرمان می‌باشد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه خصوصیات دموگرافیک، پرسشنامه فضای اخلاقی بیمارستان اولسون است. روایی و پایایی ابزار مورد اندازه‌گیری قرار گرفته است (ضریب آلفای کرونباخ ابزار مورد نظر 0/84 به دست آمد). تجزیه و تحلیل داده‌ها با نرم افزار SPSS و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی انجام پذیرفته است.

نتایج: تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داده است که نمره فضای اخلاقی پرستاران در حیطه مدیران (0/66±3/42)، بیمارستان (0/60±3/32)، همکاران(1/11±3/26)، بیماران (0/79±3/10) ، پزشکان(0/62±2/80) می‌باشد. همچنین میانگین کلی فضای اخلاقی 0/75±3/12 به دست آمد.

بحث و نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر فضای اخلاقی محیط کار پرستاران مورد پژوهش را ترسیم می‌کند که در آن حیطه مدیریتی غالب است و ارتباط پزشکان با پرستاران در پایین‌ترین سطح قرار دارد (حیطه پزشکان). لذا از آنجایی که جو اخلاقی بر عملکرد شغلی و نحوه مراقبت پرستاران از بیمار تأثیر می‌گذارد، پیشنهاد می‌شود مدیران با برنامه‌ریزی‌های لازم روحیه همکاری و تعامل بین پزشک و پرستار را تقویت نمایند.

مقدمه: میزان سلامتی اعضای جامعه به ويژه جوانان یکی از مهم‌ترین عامل اصلی توسعه پایدار تلقی می‌شود و تحقق توسعه پایدار در گرو وجود جامعه سالم و افراد سالم است. در همین راستا، در مقاله حاضر تلاش بر این است که میزان سلامت عمومی جوانان و تأثیر سرمایه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بر آن مشخص شود.

روش: تحقیق به روش پیمایشی در سال 1391 انجام شده و جامعه آماری پژوهش جوانان 15 تا 30 ساله استان آذربایجان شرقی است که بالغ بر 1253187 نفر بودند. از این تعداد، 388 نفر بر اساس روش نمونه گیری خوشه‌ای تصادفی چند مرحله‌ای برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. تحلیل پایایی متغیرهای پرسشنامه نیز نشان دهنده پایایی بالایی است. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده از نرم افزار spss نسخه 22 استفاده شده است.

یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که میزان سلامت عمومی جوانان در سطح بالایی قرار داشته (71/2 از 100) و متغیرهای سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی و سرمایه فرهنگی با آن همبستگی مثبت و معنی‌داری دارند. با افزایش در میزان سرمایه‌ها سلامت عمومی جوانان تقویت می‌شود. در این تحقیق بین سن و سلامت عمومی جوانان همبستگی معنی‌داری مشاهده نشد. در مجموع، نتایج نشان داد که متغیرهای سرمایه اجتماعی، اقتصادی و سرمایه فرهنگی توانسته‌اند 13/2 درصد از تغییرات متغیر سلامت عمومی را در بین جوانان مورد تبیین قرار دهند.

نتیجه گیری: سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی و سرمایه فرهنگی تعیین کننده‌های مناسبی برای میزان سلامت عمومی جوانان محسوب می‌شوند. در میان اشکال سه گانه سرمایه، سرمایه اقتصادی در زمره عمده‌ترین و مهم‌ترین عامل تقویت سلامت عمومی جوانان به شمار می‌رود.

 اخلاق حرفه‌اي، موضوعي است كه امروزه بسيار مورد توجه قرار گرفته است، به طوري كه اكثر حرفه‌ها، از جمله حرفه تدریس نیز، با درك ضرورت و اهميت آن و نیز توجه به جایگاه والای معنوی این حرفه، نیازمند تدوين منشور اخلاقي حرفه‌اي مخصوص به خود هستند.

در همین راستا پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که با توجه جامعیت قرآن کریم (نحل/89) آیا می‌توان با تدبر در سلوک رفتاری آموزگاران الهی، به استخراج الگویی الهی و اخلاقمند در امر آموزش و تعلیم پرداخت؟ در منشور اخلاقی معلمان الهی، مهم‌ترین الزامات و تکالیف اخلاقی حرفه تدریس کدامند؟

نتایج پژوهش حاکی از آن است که در الگوی تدریس حضرت خضر(ع)، نکات فراوان و ظریفی مورد تأکید قرار گرفته که می‌توان از آن‌ها به عنوان الگویی جامع و الهی در امر تدریس بهره برد و در تدوین منشور اخلاق حرفه‌ای معلمان از آن‌ها استفاده کرد. مهم‌ترین این اصول اخلاقی عبارتند از: نیازسنجی شاگرد، استفاده از مثال‌های عینی نه ذهنی، ارزیابی در خلال تدریس، عدم سخت‌گیری و سایر موارد. توجه به هریک از این اصول، می‌تواند به معلمان در نیل به اهداف آموزش کمک بسیار مؤثري نماید و بشر را در بعد معرفتی به تکامل معنوی خویش رهنمون سازد.

مقدمه: مذهب و ارزش‌های اخلاقی هر جامعه‌ای، تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر روی سلامتی، آموزش و خط مشی‌های اجتماعی و به تبع آن بر روی مراقبت سلامتی یا مدل‌های ارائه مراقبت به بیماران دارد. ریشه غنی فرهنگی و مذهبی مردم ایران به سیستم‌های بهداشتی درمانی تسری یافته و به موضوعات فرهنگی و مذهبی و اخلاقی توجه ویژه‌ای می‌شود. هدف از انجام این مطالعه تعیین ارزش‌های اخلاقی پرستاری در قرآن و متون اسلامی می‌باشد.

روش‌ها: یک مطالعه تحلیلی دو مرحله‌ای مشتمل بر بررسی تفسیر قرآن و سایر متون اسلامی برای شناسایی و تعریف ارزش‌های اخلاقی پرستاری و توافق درباره تعریف ارزش‌های اخلاقی از دیدگاه متون اسلامی است. در این مطالعه با استفاده از رسانه‌های نرم افزاری و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی معتبر موجود، تفسیرالمیزان، تفسیر نور و مجموعه کتاب‌های شهید مطهری و سایر متون اسلامی معتبر، ارزش‌های شناسایی شده مورد جستجو قرار گرفتند. سپس از طریق بحث گروهی درباره ارزش‌های اخلاقی و تعاریف به دست آمده از دیدگاه متون اسلامی توافق به عمل آمد.

نتایج: در این مطالعه دوازده ارزش اخلاقی شامل کرامت انسان، وجدان کاری، همدلی، ارتباط انسانی، دقت و درستی عمل، امانت و رازداری، صداقت، عدالت، حفظ و ارتقای شایستگی، معنویت، مسؤول بودن و استقلال و اختیار به عنوان ارزش‌های اخلاقی پرستاری شناسایی و تعریف شدند.

بحث: ارزش‌های اخلاقی اسلامی به دست آمده در این مطالعه نشان دهنده ارزش‌های اخلاقی پرستاران از منظر قرآن و متون اسلامی است. در نظر گرفتن این ارزش‌ها و بکاربستن این ارزش‌های اخلاقی در تمامی اقدامات پرستاری، نه تنها منجر به ارزشمندی پرستار و پرستاری شده بلکه به تبع آن می‌تواند به ارتقای حرفه پرستاری نیز کمک نماید.

یوژنیک، جنبشی علمی که با حذف ژن‌های نامطلوب و تکثیر ژن‌های مطلوب درصدد اصلاح نژاد انسان است، از اواخر سده نوزدهم مورد توجه بسیاری از دانشمندان قرار گرفت. این علم جهت رسیدن به هدف خود یعنی اصلاح نژاد انسان، دوره‌های زمانی مختلفی را تا به امروز تجربه کرده و برنامه‌های مختلفی در راستای آن اجرایی شده است. از جمله مهم‌ترین اقدامات عملی و البته تکان‌دهنده در این راستا، عقیم‌سازی است که دلیل اصلی آن، اقتصادی، یعنی کاهش هزینه‌های پزشکی و اجتماعی مراقبت از افراد فقیر و بیماران عقب‌مانده جسمی و ذهنی بوده است. اما بعدها، اصول و عقاید یوژنیک به لحاظ پایه علمی، نژادی و نقض حقوق بشر شدیداً مورد انتقاد قرار گرفت. برخی معتقدند که امروزه، یوژنیک به صورت منفی در جریان است و برنامه‌هایی در این راستا صورت می‌گیرد. در حال حاضر، از زاویه نگاه جرم‌شناسی، جامعه‌شناسی، سیاست جنایی، سیاست اجتماعی- اقتصادی و غیره، انتقادهایی بر یوژنیک و علوم مرتبط وارد شده که از جمله آنها حق ثبت ژن‌های انسانی است. این مقاله، ترجمه اثری اخیر از دانیل کِولِس، استاد تاریخ علم دانشگاه ییل، در بررسی سیر تحولات یوژنیک و تغییر مفاهیم آن، امروزه، به صورت علوم نوین بیولوژی مولکولی و بیوتکنولوژی است و به نکاتی در خصوص حق ثبت ژن‌های انسانی می‌پردازد.

سلامت اجتماعی از مفاهیم نسبتاً جدیدی است که هنوز اجماع کامل و جهان‌ شمول بر مؤلفه‌ها، ابعاد، محورها و شاخص‌های آن به وجود نیامده است. علاوه بر جذابیت مفهومی یکی از دلایل اقبال زیاد به سلامت اجتماعی در ایران و جهان این است که نوعی جمع‌بندی از شرایط اجتماعی جامعه ارایه می‌دهد که می‌تواند شاخص و ابزار تحلیلی خوبی برای جامعه‌شناسان کاربردی، آسیب‌شناسان مسایل اجتماعی و برنامه‌ریزان توسعه باشد. در این مطالعه پس از تعریف مفاهیم اصلی و کلیدی به واکاوی ادبیات نظری و پیشینه تحقیقات انجام شده در جهان و ایران با استفاده از کلمات کلیدی سلامت اجتماعی، جامعه سالم و عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت و همچنین کتب و مقالات می‌پردازیم و مؤلفه‌ها و شاخص‌های سلامت اجتماعی را که توسط مراجع شناخته شده مطرح و معرفی شده‌اند مرور می‌کنیم و در نهایت با یک دسته بندی جدید جدول جامعی از ابعاد و محورهای عمده در ادبیات سلامت اجتماعی ارائه می‌دهیم.

ادراک از مرگ در بين افراد مختلف با توجه به زمينه‌ي فرهنگي و اجتماعي زندگی‌شان، زمان و مکان رخداد مرگ، ارزش‌هاي فردي، فلسفه و شيوه عملکردشان در زندگي، تفاوت‌هاي اساسي دارد. از آنجايي که مرگ يک مرحله غير قابل اجتناب و حتمي در زندگي بشري محسوب مي‌شود، لذا چگونگي فهم، پذيرش و باورداشت آن يکي از مقولات رشد انسان تلقي مي‌گردد. هدف اصلي اين مطالعه با اتخاذ رويکرد تفسيري و راهبرد نظريه زمينه‌اي آن است که با نگاهي از درون به موضوع مرگ و مردن در جامعه بپردازد. مشارکت‌کنندگان اين مطالعه متشکل از هجده تن از افرادي می‌باشند که به تازگي فردي از اعضاي نزديک خانواده خويش را از دست داده و در غم وي سوگوار بوده‌اند. جمع‌آوري داده‌ها از طریق مصاحبه عميق بوده است. مصاحبه كيفي عميق به طور خاصي با شيوه‌هاي نظريه زمينه‌اي تناسب دارد. در این پژوهش چهار مقوله اصلی تحت عنوان: «ارزش‌گذاری فرایند مرگ»، «مدیریت احساسات»، «انتخاب شیوه‌ی برون رفت» و «جهت‌گیری ذهنی نسبت به مرگ» تعیین گردید و در نهایت مقوله بنیانی تحت عنوان «جايابي مفهوم مرگ در نظام معنايي» استخراج گردید. تجربه فرد از مواجهه با واقعه مرگ يکي از عزيزان از طريق عناصر کليدي ارزش‌گذاري مرگ، مديريت احساسات، انتخاب شيوه برون رفت و جهت‌گيري ذهني نسبت به مرگ مي‌تواند به تجديد ساختار معناي ذهني فرد در خصوص مرگ منجر شود و اين مفهوم بازسازي شده در نظام معنايي فرد در کنار ساير عناصر قرار گيرد.