الگوی سیستمی اخلاق حرفهای در آموزش عالی (تحقیق کیفی)
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 3 شماره 10 (1392),
18 September 2016
,
صفحه 11-34
https://doi.org/10.22037/bioeth.v3i10.13816
چکیده
اخلاق در آموزش عالی مفهومی چند بعدی است و منشاء اثر بخشی در آن میباشد، به همین دلیل مورد توجه بسیاری از دانشگاهها قرار گرفته است. تنوع تحقیقات در زمینه اخلاق حرفهای پژوهشگران و مسؤولین را با متغیرها و ابعاد بسیاری در این خصوص مواجه کرده، ولي به ندرت ديدگاهها و تجارب کارکنان در مورد عوامل اثرگذار بر اخلاق حرفهای مورد بررسي و توصیف قرار گرفته است. لذا انجام پژوهشی که با نگرشی جامع مؤلفههای اخلاق حرفهای، متغیرها و روابط آنها را روشن نماید ضروری به نظر میرسد. مقاله حاضر در دو بخش به این مهم میپردازد: بخش اول به تبیین مؤلفههای مؤثر در اخلاق حرفهای بر اساس تجارب، ديدگاهها و ادراکات اطلاعرسانهای تاثیرگذار اختصاص دارد و بخش دوم با بهرهگیری از مدل سیستمی، رابطه بین متغیرهای ارائه شده در نظام آموزش عالی را نشان میدهد. این پژوهش به روش کیفی گرندد تئوری[i] در دانشگاههای شهید باهنر، علوم پزشکی، پیام نور و آزاد کرمان انجام شده است.
روش اجرا: در اين پژوهش به تحليل محتواي مصاحبههاي 37 اطلاعرسان تأثیرگذار که به شکل تئوریک[ii] و مورد مصاحبه عميق نيمهساختاري قرار گرفتند پرداخته شد. تحليل دادهها از طريق درون مايهاي و مقایسه مداوم همزمان با جمعآوری دادهها انجام گرفت و پس از غوطهوري و تحليل دادهها حدود 395 کد اوليه استخراج و نهایتاً تعامل نمادین بین عوامل مشخص شد.
يافتهها: يافتههاي اين مطالعه مؤيد وجود 5 درون مايه سايهباني شامل: 1- عوامل اخلاق فردي (استانداردهای اخلاق فردی، اعتقاد قلبی، خودکنترلی و وجدان) 2- عوامل مديريتي (نقش الگویی مدیران، رفتار خیرخواهانه و مشارکت در تصمیمگیری) 3- عوامل سازماني (گزینش و بکارگیری، برنامههای راهبردی اخلاق و فرهنگ سازمانی) 4- عوامل اخلاق شغلی (اخلاق آموزشی، اخلاق پژوهشی و اخلاق ارتباطی) 5- عوامل فرا سازمانی (فرهنگ، شرایط سیاسی، اعتماد عمومی و شرایط اقتصادی) و 17 درون مايه فرعي بود و در آخر روابط بین متغیرها از طریق مدل سیستمی که فرایند اخلاق حرفهای را تحت تأثیر قرار میدهد نشان داده شد.
نتيجهگيري: نتايج اين تحقيق عوامل مؤثر بر اخلاق حرفهای در آموزش عالی را مشخص مينمايد. نکته قابل توجه اينکه مشارکت کنندگان تأکید زيادي بر درون مايههاي فردی مانند وجدان کاری و نظارت الهی داشتند. همچنین مشخص شد توجه به عوامل راهبردی، نهادینه سازی و اعتماد عمومی از اهمیت ویژهای برخوردار است.
پینوشتها
[i]. Grounded theory
2.Theoretical
- اخلاق حرفهای؛ آموزش عالی؛ کیفی
ارجاع به مقاله
مراجع
ابیلی، خدایار(1376ش.). ارزشیابی ماهیت نظارت و ارزیابی جاری در آموزش عالی غیرپزشکی کشور، مجموعه مقالات نخستین سمینار آموزش عالی در ایران، جلد دوم، دانشگاه علامه طباطبایی.
افتخار افضلی، مهدیهالسادات. (1385ش.)، بررسی رعایت اخلاق در پژوهش در طرحهای تحقیقاتی مصوب دانشگاه علوم پزشکی کرمان طی سالهای 1383-1374. مقطع دکترای پزشکی، دانشکده پزشکی، مهندس افضلیپور، دانشگاه علوم پزشکی کرمان.
بازرگان، عباس و همکاران. (1379ش.). رویکرد مناسب ارزیابی درونی بررای ارتقاء مستمرکیفیت گروهای آموزشی در دانشگاههای علوم پزشکی. مجله روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، دوره جدید.
بهرامی، محسن. ضرورت تجدیدنظر در رسالتها و ساختارهای آموزش عالی، مجله رهیافت، ش ۱۱، ۱۳۷۴.
بینش، مسعود. موانع رشد اخلاق حرفهای در سازمانها. نشریه صنعت خودرو، سال پانزدهم، شماره 161، سال 1390.
چاوا فرانکفورد. دیدید نچمیاس. روشهای پژوهش در علوم اجتماعی، ترجمه فاضل لاریجانی و رضا فاضلی، ص 469.
حاج باقری ادیب. محسن و همکاران.(1386). روشهای تحقیق کیفی، انتشارات بشری،، صص ۱۲۷-۱۳۵
خلیجی، محسن. نگاهی به نظام آموزش عالی ایران؛ گذشته، حال،آینده، مجموعه مقالات نخستین سمینار آموزش عالی ایران، خلیجی، محسن، فرقانی، محمد مهدی (ویراستاران)، دانشگاه علامه طباطبایی، 1376، صص ۸۴-۸۵
دهخدا، علی اکبر. لغت نامه، دانشگاه تهران، مؤسسه دهخدا، ص8860
روانبخش، حمید. اصول اخلاقی در تدریس دانشگاهی، نشریه دانشگاه اسلامی، سال نهم، شماره 27، پاییز 1383.
فراستخواه، مقصود. اخلاق علمی رمز ارتقای آموزش عالی؛ جایگاه و سازوکارهای اخلاقیات حرفه¬ای علمی در تضمین کیفیت آموزشی عالی ایران، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، شماره 1، زمستان 85.
قراملکی، احد فرامرز. (1388ش.).اخلاق سازمانی، انتشارات سرآمد، چاپ اول، ص 78.
قراملکی، احد فرامرز. مبانی ترویج اخلاق حرفهای در دانشگاه، پرتال جامع علوم انسانی http://www.ensani.ir
قربانیزاده، وجهاله. کریمان، مریم. عوامل درونسازمانی مؤثر بر اخلاق کاری کارکنان، فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی، سال اول، شماره4، پاییز 1388ـ شماره پیاپی 4
مطلبی فرد، علیرضا. نشانگرهای اخلاقی مدیران آموزش عالی با رویکرد کیفی مبتنی بر تحلیل محتوی، رهبری و مدیریت آموزشی، 1391- شماره 20 ، ص 110- 87.
مطهری، مرتضی.(1368ش.). فلسفه اخلاق، انتشارات صدرا، قم، ص 132
ممی زاده، جعفر. مسئولیت سازمانها و اخلاق در مدیریت. اقتصاد در مدیریت، شمارههای 21-20، بهار و تابستان 1373. ص82
Brennan, John, Managing quality in higher education, An international perspective on institutional assessment and chang. Buckingham, OECD, SRHE and Open, University Press, 2000, p 20-24
Chadwick, Ruth, Professional Ethics, Encyclopedia of Rutledge, London and New York, 2010, p 732
Cutcliffe j, Methodological issues in grounded theory. Journal of Advanced Nursing, 2000, 31 (6):1476-1484.
Denise F, Polit, Bernadette P, Hungler, Nursing research: principles and methods, Aug 21, 2008, 6, illustrated, Page 436,
Dracopoulou, Souzy, Ethics and Healthcare management, London and New York, 1998
Evers, Kathinka: Formulationg International Ethics Guidelines for Science: Standing Committee on Responsibility and Ethics in Science. International Council for Science [Unions]:ICSU,2000
Khan, B. H, & Smith, H. L. (2007). Student evaluation instrument for online programs In B. H. Khan Ed, Flexible Learning. Englewood Chiffs, NJ: Educational Technology Publications.
Larsen, K. (2008). Assessment of higher education performance: International trends and examples. Conference on Accountability and Autonomy in Engineering Education.
Saeid Zarghami Hamrah, Investigating the Relationship Between Virtual Education and Social Aims of Education from the Viewpoint of Existence Philosophy with an Emphasis on Jaspers Thoughts Cannatella, Procedia- Social and Behavioral Sciences Volume 29, 2011, Pages 1750–1758
Shapiro, J. P. Stifkovich, J. (2005), Ethical Leadership and Decision Making in Education, Applying Complex Dilemmas, New York, Lawerence Erlbaum.
Stent Amanda. Professional Ethics and Computer Science/Information Systems. Stony Brook University, New York,2006
Stephan P .Robbins & Mary Coultar, Management , February 6, 2011 (11th) Edition, England,p:56
Strauss A, Corbin J. Basic of qualitative research: techniques and procedures for developing grounded theory.2th ed. London: Sage Co.1998
Streubert HJ, Carpenter DR. Qualitative research in nursing, advancing the humanistic imperative.3th ed. Philadelphia: Lippincott Co.2003.
- چکیده مشاهده شده: 1115 بار
- PDF دانلود شده: 372 بار